ABŞ prezidenti Donald Tramp Türkiyə ordusunun Suriyanın şimalında "Barış pınarı” əməliyyatına başladığı gün prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğana çox sərt məzmunlu, diplomatik etikadan kənar ifadələrin də yer aldığı məktub göndərdiyi üzə çıxıb.
Virtualaz.org xəbər verir ki, belə məktubun olduğu haqda "New York Times” qəzeti əvvəlcə yazıb. Qəzetin yazdığına görə Trampın çərşənbə günü Suriyaya dair Konqres liderləri ilə keçirdiyi iclasda Türkiyənin hərbi əməliyyatlarına "yaşıl işıq" vermədiyini sübut etmək üçün Ərdoğana "ağır" məktub yazdığını bildirib.
Tramp daha sonra Nümayəndələr Palatasında azlıq fraksiyasının lideri , respublikaçı Kevin Makkartidən məktubun nüsxəsini iclasdakılara paylamasını istəyiib. Bunun ardınca məktub mətbuata sızıb.
Əvvəlcə "Fox News” müxbirinin Twitter səhifəsindən paylaşdığı məktub daha sonra Ağ Ev tərəfindən də təsdiqlənib.
Tramp məktubda Ərdoğana "Əgər bu işi düzgün və insanpərvər bir şəkildə həyata keçirsəniz, tarix sizə müsbət baxacaq. Yaxşı şeylər baş verməzsə, sizi əbədi olaraq şeytan kimi görəcək. "Çətin adam" olmayın. Axmaq olmayın! Sizə sonra zəng edəcəyəm" deyib.
Tramp öz məktubuna Suriya Demokratik Qüvvələrinin Baş Komandiri Mazlum Kobaninin Türkiyə ilə danışıqlar aparmaq istədiyini və bəzi güzəştlərə getmək niyyətində olduğunu vurğuladığı məktubunu da əlavə edib.
Tramp Türkiyənin bəzi problemlərini həll etmək üçün çox çalışdığını vurğulayıb:"Cənab Prezident, gəlin yaxşı razılıq ortaya qoyaq. Minlərlə insanın öldürülməsinə görə məsuliyyət daşımaq istəmirsiniz və mən Türkiyə iqtisadiyyatını məhv etməkdə məsul olmaq istəmirəm - və bunu edəcəyəm. Keşiş Brunsonla bağlı məsələdə mən bunu sizə yaşatmışdım.
Bəzi problemlərinizi həll etmək üçün çox çalışdım. Dünyanı məyus etmə. Böyük razılıq əldə edə bilərsiniz. Baş Komandir Mazlum sizinlə danışıqlar aparmağa hazırdır və keçmişdə heç vaxt etmədikləri güzəştlərə getməyə hazırdır. Mən gizli olaraq yeni aldığım məktubun bir nüsxəsini əlavə edirəm".
Məktubun üzərində "9 oktyabr, 2019" tarixi qeyd olunur. Bu tarix Türkiyənin Suriyanın şimal-şərqindəki Suriya Demokratik Qüvvələrinin nəzarəti altındakı ərazidə təhlükəsiz ərazi yaratmaq üçün başlatdığı "Barış Pınarı Hərəkatı"na başladığı günə təsadüf edir.
Əsas hissəsini kürd qruplaşmalarının təşkil etdiyi Suriya Demokratik Qüvvələri Suriyada başda ABŞ olmaqla Qərbin, özünü İslam Dövləti adlandıran hərbi qruplaşma (İŞİD) ilə mübarizəsindəki ən əhəmiyyətli müttəfiqidir.
Lakin Türkiyə Suriya Demokratik Qüvvələrini, YPG, PYD-ni PKK-nın bir qolu olaraq görür və "terror təşkilatı" kimi tanıyır.
Trampın Ərdoğana həmin məktubuna hələlik rəsmi Ankara şərh verməyib. Bu məktubun ictimailəşməsi ABŞ vitse-prezidenti Maykl Pensin Türkiyəyə kritik səfəri və prezident Ərdoğanla danışıqları ərəfəsinə təsadüf edib. Vaşinqton Türkiyəni hərbi əməliyyatları dayandırmağa inandırmaq üçün Ankaraya Pensin başçılığı ilə yüksək rütbəli nümayəndə heyəti göndərib.
Prezident Ərdoğan bir gün əvvəl açıqlayıb ki, Türkiyə hərbi əməliyyatları ancaq bir şərtlə dayandıra bilər: YPG qüvvələri Türkiyə sərhədlərindən 32 kilometr geri çəkilsin və təhlükəsizlik zolağı yaradılsın. O, terrorçularla heç bir danışıqların olmayacağını da elan edib.
Qaynarinfo-nun
məlumatına görə, "Hurriyet” qəzetinin yazarı Əhməd Hakan yüksək səviyyəli bir
dövlət məmuru ilə görüşüb və məktubla bağlı məmurun dediklərini olduğu kimi
paylaşdığını yazıb:
"Məktub
9 oktyabrda yazılıb. Ərdoğan vasitəçilik təklifini rədd edərək məktubu zibil
qutusuna atdı. Bu məktuba verilmiş ən dəqiq cavab 9 oktyabr 16:00-da verilmiş
olan cavabdır. Bu cavab "Barış pınarı” hərəkatıdır. Tramp bu yolla (terrorçularla
vasitəçilik təklifi kimi addımlarla) Ərdoğana heç nə etdirə bilməyəcəyini yəqin
ki, anlayıb. Tramp bu gün artıq "PKK İŞİD-dən də pisdir” nöqtəsinə gəlib. Ərdoğan
öz mövqeyini dəyişdirmədən başqa aktorları öz mövqeyinə yaxınlaşdırmağa davam
edir. Bütün bunları nəzər aldıqda Pensin də Ərdoğana YPG ilə görüş təklif edəcəyini
gözləmək olmaz. Təklif etsə belə, Ərdoğan bunu da sərt şəkildə rədd edib Pensi əliboş
qaytaracaq. Bu isə ABŞ-a sərf edəcək vəziyyət yaratmayacaq. ABŞ yəqin ki, bunun
fərqindədir”.
Şərhlər