Beynəlxalq Bankla bağlı şok iddia: 3 milyard manat pul yoxdur

Bankın İdarə Heyətinin sədri vəzifəsinin müvəqqəti icrası isə bankın İdarə Heyəti sədrinin 1-ci müavini Abbas İbrahimova həvalə edilib.

Bəs görəsən, ABB-də baş verən bu dəyişikliklərin səbəbi nədir?

Qaynarinfo xəbər verir ki, "Yeni Müsavat”ın sualını cavablandıran iqtisadçı ekspert, hüquqşünas Əkrəm Həsənov bildirib ki, bu proses özəlləşdirməyə hazırlığın bir mərhələsidir: "Təsadüfi deyil ki, Müşahidə Şurasının sədri vəzifəsinə Şahmar Mövsümov təyin olundu. İndiyə kimi həmişə Müşahidə Şurasının sədri Maliyyə Nazirliyindən olurdu. Maliyyə Nazirliyi reallıqda çox qısa müddətdə, yalnız Elmar Məmmədovun İdarə Heyətinin sədri olduğu dövrdə banka tam nəzarət edirdi. Xalid Əhədov isə daha çox Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasına tabe idi.

Şahmar Mövsümov beynəlxalq maliyyə qurumları ilə danışıqlar apara bilən məmur kimi tanınır. Bunu nə dərəcədə bacarıb-bacarmaması başqa bir söhbətin mövzusudur. Amma belə bir imici formalaşıb. Hazırda Neft Fondunda da elə bir gərgin iş yoxdur, gələn neft pulları toplanır. Bəzi iddialar var ki, Müşahidə Şurasının sədri vəzifəsinə Neft Fondunun icraçı direktorunun təyin olunmasının səbəbi DNF-nin Beynəlxalq Bankda 1 milyard dollar depozitinin olmasıdır. Ancaq bu depozit, eləcə də ABB-nin digər borcları dövlətin üzərinə keçib. Bunun heç bir təsiri yoxdur. Bu gün Beynəlxalq Bankın Neft Fonduna borcu yoxdur. Borc tam olaraq dövlətin borcudur".

Ekspertin fikrincə, Ş.Mövsümovun bankın real idarəçiliyinə təsiri olmayacaq: "Neft Fondunun Maliyyə Nazirliyi, MBNP, o cümlədən Mərkəzi Bank kimi gündəlik gərgin iş rejimi yoxdur. Bu səbəbdən də ona tapşırıq verilib ki, ABB-nin özəlləşdirilməsi üçün xarici investorlar tapsın, onlarla danışıqlar aparsın, cəlb etsin. Hazırda bu iş onun üzərinə qoyulub. Bankın İdarə Heyətinin sədri Xalid Əhədov çox təəssüf ki, bu bir il ərzində o qədər səhv buraxdı ki... Onu vəzifədən çıxartdılar və yerinə heç kimi təyin etmədilər. Faktiki olaraq, sadəcə, İdarə Heyətinin sədri vəzifəsini onun müavininə həvalə etdilər. Bu isə beynəlxalq maliyyə qurumları, xarici investorlar ilə danışıqların aparılmasını asanlaşdıracaq. Adətən beynəlxalq maliyyə qurumları, xarici investorlar hansısa ölkənin bankında səhm alanda İdarə Heyətinin sədri vəzifəsində kimin olacağına dair ciddi tələblər irəli sürürlər. Bir qayda olaraq elə əcnəbinin təyin olunmasını istəyirlər. Bəzən də yerli kadr olması ilə razılaşırlar, ancaq bu halda da kimin təyin olunmasını onlar seçirlər. Bu baxımdan İdarə Heyətinin sədri vəzifəsini vakant saxladılar ki, Şahmar Mövsümov üçün danışıqlar aparmaq asan olsun. Bu addımların əsas məqsədi odur. Xalid Əhədov özünü doğrultsaydı, bəlkə də o, bu işi axıra çatdıra bilərdi. Sadəcə, birmənalıdır ki, heç bir özünə hörmət edən beynəlxalq maliyyə institutu və ya investor belə aşağı səviyyədə, öhdəliklərin könüllü restrukturizasiyasını həyata keçirmiş İdarə Heyəti sədrinin olması ilə razılaşmayacaq. Xüsusən də Londonda məhkəməni uduzmaq da bir neqativ amildir, xarici investorlar Xalid Əhədovun olmasını istəməyəcəklər. Buna görə də onu vəzifədən uzaqlaşdırdılar. Onun Müşahidə Şurasında qalmasının səbəb isə odur ki, Xalid Əhədov sələflərindən fərqli olaraq, səriştəsiz olsa da, oğru, əliəyri deyil. Öz sahəsini müəyyən qədər bilən kadrdır. Ona görə də Müşahidə Şurasında saxlanıldı”.

Bankın sağlamlaşdırma prosesinin hansı mərhələdə olmasına gəlincə, hüquqşünas bildirdi ki, bankın kreditləri faktiki olaraq dövlətə verilib. Dövlət o kreditlərin pulunu banka verib və indi onların yığılması ilə "Aqrokreditbank” məşğuldur. Beynəlxalq Bankın ödəyə bilmədiyi kredit borclarını da dövlət ödəyib: "Artıq bunlar dövlətin problemidir, bankın heç bir borcu qalmayıb. Ötən il öhdəliklərin könüllü restruktruzasiyası əsnasında dövlət banka 5 milyard manat ”hədiyyə" etdi, yəni bankın o həcmdəki borclarını üzərinə götürdü. Faktiki bank 4 milyard manat irəli olmalı idi. Ancaq 2017-ci ili ban cəmi 804 milyon manat xalis mənfəətlə bitirib. 3 milyard manatdan çox pul yoxdur. Bəs qalan pullar hanı? Bu o deməkdir ki, bankda hətta Xalid Əhədovun dövründə də qeyri-sağlam idarəetmə olub ki, 3 milyard manat əriyib gedib. Bu baxımdan bankın problemli kreditlər məsələsi həll olundu, ancaq daxili idarəetmə səviyyəsi, maaşlar, xərclər baxımından optimal idarəetmə görmürük. Əmanətlərə gəlincə, bankın əmanət portfeli də ciddi zərbə gördü. Bu baxımdan bankı hələ sağlam hesab etmək olmaz".

İqtisadçının fikrincə, bu məsələ xarici investorlara da ciddi təsir göstərəcək.