Seçiləni silin
Bu şərhi silmək istədiyinizdən əminsiniz?
Seçiləni silin
Bu şərhi silmək istədiyinizdən əminsiniz?
Seçiləni silin
Bu şərhi silmək istədiyinizdən əminsiniz?
Şikayət et
Bu şərhi şikayət etmək istədiyinizdən əminsiniz?
Xəbər lenti
Çətin geosiyasi vəziyyət: Çin və ABŞ arasında elmi əməkdaşlıq sürətlə azalır
İki ölkənin aparıcı tədqiqat mərkəzləri arasında tərəfdaşlığın azalması qlobal istiləşmə və ictimai sağlamlıq kimi kritik sahələrdə tədqiqatların irəliləməsinə mane ola bilər.
Qaynarinfo xəbər verir ki, Çində Springer Nature komandasının təhlilinə əsasən, çinli və xarici tədqiqatçıların birgə yazdığı məqalələrin ümumi sayı 2013-cü ildən bəri ilk dəfə azalıb. 2022-ci ildə Çində nəşrlərin ümumi sayının iki dəfə artmasına baxmayaraq, belə məqalələrin payı 7,2% azalıb. Amerika alimləri ilə birgə yazılan məqalələrin payının azalması xüsusilə nəzərə çarpıb ki, bu da 2017-ci ildən 2023-cü ilə qədər 6,4% təşkil edib.
Mütəxəssislər bu azalmanı ABŞ və Çin arasındakı siyasi gərginlik, həmçinin pandemiyanın təsirləri ilə əlaqələndirirlər. Sidney Texnologiya Universitetindən Marina Zhang qeyd edir ki, hər iki ölkədə geosiyasi gərginlik və artan təhlükəsizlik tədbirləri alimlərin beynəlxalq əməkdaşlıqdan yayınmasına səbəb olur. Məsələn, ABŞ Ədliyyə Nazirliyinin Çində Casusluğa Qarşı Təşəbbüsü bir neçə alimin həbsinə səbəb olub və Çin əsilli tədqiqatçılar arasında qorxu mühiti yaradıb.
Zhang deyib ki, belə ehtiyatlılıq mühiti və məhdudlaşdırıcı siyasətlər "beyin axınına” və dəyərli insan kapitalının itirilməsinə səbəb ola bilər. Əməkdaşlığın zəifləməsi artıq mənalı tədqiqatlara mane olur. Məsələn, 2024-cü ildə aparılan bir araşdırma, ABŞ-da çinli həmkarları ilə işləyən elm adamlarının xarici müdaxilə ilə bağlı araşdırmalarla ilgili narahatlıqlar səbəbindən daha az məhsuldar olduqlarını göstərib.
Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir ki, ABŞ və Çin arasında elmi əməkdaşlığın azalması iqlim dəyişikliyi, pandemiya və ərzaq təhlükəsizliyi kimi qlobal məsələlərdə səylərin təkrarlanmasına səbəb ola bilər. Şanxaydakı Fudan Universitetinin əməkdaşı Tang Li qlobal çağırışların öhdəsindən gəlmək üçün iki ölkə arasında elmi tərəfdaşlığın canlandırılmasının vacibliyini vurğulayır. O qeyd edir ki, beynəlxalq əməkdaşlıq ölkələr arasında uçurumu aradan qaldırmaq və elmdə millətçi rəqabətin qarşısını almaq üçün çox vacibdir.
Artan qlobal fəlakətlər və qeyri-müəyyənliklər qarşısında elm adamları bəşəriyyətin aktual problemlərinin həlli üçün elmi tərəfdaşlıqların bərpasına və beynəlxalq əməkdaşlığın artırılmasına çağırır.
Alpər
Oxşar xəbərlər
Sabah 34 dərəcə isti olacaq
Ölkə
07.09.2024
Polkovnik Həziyev haqda yeni qərar
Ölkə
07.09.2024
Azərbaycanda 65 yaşlı müəllim vəfat etdi
Ölkə
07.09.2024
Bloqlar
Pozitiv dünyadan çıx
Pozitiv dünyadan çıxmaq istədiyinizdən əminsiniz?
Xəbərdarlıq
DİQQƏT! Qaynarinfo.az-ın açıq materiallarının olduğu kimi surətini çıxarmaq, digər saytlara yerləşdirmək, yaymaq qadağandır. Qanunvericiliyə əsasən açıq materialların yalnız 1/3 hissəsindən istifadə etmək olar. Əks halda məsələ məhkəmə predmeti ola bilər!
Şərhlər