Son məlumatlara görə, ən çox neft ixracının həyata keçirildiyi 13 liman təhlükə altındadır. Təhlillər göstərir ki, dünyanın ən mühüm 13 limanı su altında qalacaq.

Qaynarinfo xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələrinə görə, dəniz səviyyəsinin qalxması qaçılmazdır və bu yüksəliş 2070-ci ildə buzlaqların əriməsi ilə baş verə bilər.

Beynəlxalq Kriosfer İqlim Təşəbbüsü (ICCI) iqlim böhranını araşdıran təhlil hesabatlarını açıqlayıb. ICCI-nin təhlili göstərir ki, qlobal istiləşmə nəticəsində dəniz səviyyəsinin qalxması dünyanın ən böyük və ən mühüm neft limanlarını su basacaq.

"The Guardian"da yer alan xəbərə görə, təhlildə "supertanker" kimi tanınan gəmilərin ən çox hərəkət etdiyi 13 limanın dəniz səviyyəsinin cəmi 1 metr qalxması ilə ciddi ziyan görəcəyi bildirilib.

Tədqiqatçılar Səudiyyə Ərəbistanının Ras Tanura və Yanbu limanlarının bu baxımdan xüsusilə həssas olduğunu bildiriblər. Hər iki liman Səudiyyə Ərəbistanının dövlət neft şirkəti "Aramco" tərəfindən idarə olunur və ölkənin neft ixracının 98 faizi bu limanlardan həyata keçirilir.

Təhlillərə daxil olan digər portlar daxildir: Dünyanın ən böyük neft istehsalçılarından olan ABŞ-ın Texas ştatının Hyuston və Qalveston şəhərlərindəki limanlar, BƏƏ-nin Havr Fakkan və Fujairah limanları, Çinin Dalian, Şanxay və Ningbo-Zhousan limanları, Sinqapur və Niderland limanları.

ICCI tərəfindən dərc edilən məlumatlar bir əsr ərzində dəniz səviyyəsində bir metr artımın qaçılmaz olduğunu və yüksək emissiya dəyərləri azalmasa, bu artımın 2070-ci ildə buzlaqların əriməsi ilə baş verə biləcəyini göstərib.

Vurğulanıb ki, buzlaqların əriməsi dayandırılmasa, min il ərzində dəniz səviyyəsi 3 metrə çata bilər.

Elm adamları qlobal istiləşməyə səbəb olan qalıq yanacaqlar səbəbindən qalıq yanacaq daşınması həyata keçirilən limanların zədələnməsinin ironik olduğunu bildiriblər. Alimlər bəyan ediblər ki, bərpa olunan enerjiyə keçidlə emissiyaların azaldılması qlobal istiləşməni dayandıracaq və daha etibarlı enerji təmin edəcək.

ICCI direktoru Pam Pearson deyib: "Neft tankeri limanlarının qalıq yanacaq istifadəsindən dəniz səviyyəsinin qalxması təhlükəsi ilə üzləşməsi ironikdir".

O, hökumətlərin və şirkətlərin qısamüddətli maraqları səbəbiylə bu təhlükənin gözardı edildiyini qeyd edib.

ICCI-nin baş məsləhətçisi Ceyms Kirkham deyib: "Neft klapanlarını bağlamaqdan imtina etmək dəniz səviyyəsini yüksəltməyə məcbur etmək cəhdidir. Buzlaqların sürətlə əriməsi və okeanların genişlənməsi son 30 ildə dəniz səviyyəsinin iki dəfə artmasına səbəb olub. Liderlər qalıq yanacaqlardan uzaqlaşmaq üçün səylərini ikiqat artırmasalar, dəniz səviyyəsinin qalxmasının dəhşətli təsirləri daha da artacaq. Bu mövzuda səy göstərən ölkələrin sahilləri də təsirlənəcək".

Proqnozlara görə, dəniz səviyyəsinin qalxması qlobal istiləşmənin ən təhlükəli uzunmüddətli təsiri olacaq və dünya xəritəsini yenidən cızacaq.

Aydın