"Lapis Lazuli" marşrutu region üçün əhəmiyyətli nəqliyyat layihəsidir (RƏY)

Bu sənədin reallaşdırılması regionun iqtisadi inteqrasiya səviyyəsini yüksəltməyə, ticarətin həcmini əhəmiyyətli dərəcədə artırmağa xidmət edir. "Lapis-Lazuli" nəqliyyat dəhlizi həmin marşrut üzrə yükdaşımaların həcmini artırmaq üçün yeni imkanlar yaradır.

Belə ki, "Lapis Lazuli" xəttinin Azərbaycanla yanaşı Əfqanıstan üçün də xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Bu dəhliz Əfqanıstanın iqtisadiyyatına mühüm töhfə verəcək və dünya bazarlarına çıxışını təmin edəcək. Bu nəqliyyat marşrutu daha da inkişaf edərək bütün iştirakçı ölkələrin iqtisadi inkişafında rol oynayacaq. Həmçinin, bu marşrutun Şərq-Qərb dəhlizinin inkişafına gələcəkdə töhfə veriləcəyi vurğulanır. Gələcəkdə yüklərin daha da artmasına ümid edilir. "Lapis-Lazuli" dəhliziinə başqa ölkələrin də marağı artır. Belə ki, Hindistanın bu dəhlizə qoşulmağı ilə bağlı da marağı ifadə edilmişdi. "Lapis Lazuli" xəttində yükdaşımalarda mühüm hadisələrdən biri də ötən ilin dekabrın 25-də bu marşrut xətti ilə ilk yüklər Azərbaycana gətirilməsi idi. Daşınan yüklərə əsasən pambıq, küncüd, quru meyvə və digər məhsullar daxil idi.

Amerikalı ekspert Piter Teys "Lapis Lazuli" xəttinin önəmi ilə bağlı bildirib ki, 2017-ci ildə Aşqabadda imzalanmış müqavilə Azərbaycan, Türkiyə, Gürcüstan, Türkmənistan, Əfqanıstan arasında sıx əməkdaşlığı təmin edilməsi məqsədi ilə imzalanıb: "Vurğulanmalıdır ki, Əfqanıstan hökuməti qitələrarası layihə olan "Lapis Lazuli" layihəsini yekun mərhələyə gətirmək üçün yaxından əməkdaşlıq ediblər. Əfqanıstanın "Lapis Lazuli" marşrutundan mənfəəti böyük olacaq. Eyni zamanda, Azərbaycan ilə Əfqanıstan arasında sıx əməkdaşlıq müşahidə edəcəyik. Bununla yanaşı, təsiredici əhəmiyyətə malik olan "Lapis Lazuli" nəqliyyat layihəsi Azərbaycan ilə Əfqanıstan arasında iqtisadi əlaqələri gücləndirəcək. Həmçinin, Gürcüstanın da Türkmənistan və Əfqanıstan bazarlarına məhsullarının ixracını genişləndirmək şansı əldə edir. Dəhliz vasitəsilə Əfqanıstan Avropa bazarında kənd təsərrüfatı məhsullarının ixrac həcmini genişləndirə bilər”.

P.Teys vurğulayıb ki, Azərbaycanın Əfqanıstanla və regionla iqtisadi əlaqələrini inkişaf etdirmyə dair böyük potensialı var. Konsolidə edilmiş maliyyə sektoru olan Azərbaycan siyasi sabit bir ölkə kimi, Avrasiyada insanları birləşdirmək, mədəniyyətlərarası dialoqa və sağlam çoxtərəfli iqtisadi diplomatiya formalaşdırmaq üçün çox böyük sərmayə qoyan lider ölkə olaraq daha da inkişaf edəcək. Azərbaycan dəmir yolları da bu maşrutda fəal iştirak edir”.

Amerikalı ekspert deyib ki, 2018-ci ilin dekabrın 13-də "Lapis Lazuli" xəttinin Əfqanıstan Prezidenti Əşrəf Qaninin iştirakı ilə birinci mərhələsinin açılışı oldu və 175 ton pambıq, quru meyvələr, toxum bu dəhliz vasitəsilə gönədirildi: "Əfqanıstanın Mərkəzi Asiya və Avropa ilə infrastruktur və nəqliyyat birləşməsi Türkmənistan, Azərbaycan və Türkiyə arasında ticarət və kommersiya potensialını sürətləndirəcək. Azərbaycan hökuməti həmişə regional nəqliyyat dəhlizləri ilə bağlı böyük maraq ifadə edib. Ticarət-nəqliyyat layihələri və çoxtərəfli sazişlər, iqtisadi artım və kiçik-orta biznesin yetişməsi üçün belə layihələrin icrası praktiki olaraq səmərəlidir”.

Yol İnfrastrukturu üzrə ekspert Yasin Mustafayev "Lapis-Lazuli" xəttinin "Bakı-Tbilisi-Qars"a birləşdirilməsi ilə bağlı məsələyə diqqət çəkib: "Lapis Lazuli" dəhlizinin də Bakı-Qars dəmir yoluna birləşdirilməsi Əfqanıstan, Türkmənistan, Azərbaycan, Gürcüstan Türkiyədən keçməklə bütün Avropaya və Şimali Afrikanın bir çox ölkələri də daxil olmaqla 50-60 ölkəyə yüklərin daşınmasını təmin edəcək. Düzdür bu layihə əsasən Əfqanıstan və Türkmənistan mallarının Avropa bazarına daşınmasına xidmət etsə də bu marşrut demək olar ki, böyük perspektiv vəd edir. Bu layihələr tranzit yüklərdən ölkəyə gəlir gətirməklə yanaşı dövlətlər arasında əməkdaşlıq və dostluq münasibətlərinin də yaranmasına töhvə verəcəkdir. Eyni zamanda da ölkəmizin beynəlxalq arenada çəkisini artıracaq, söz sahibi edəcək və həmçinin ölkənin iqtisadi, siyasi, hərbi gücünü artırmağa zəmin yaradacaq”.