Erməni diasporu xof içində: Ankara İrəvanla normallaşma istəmirmiş...

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu fikri Ermənistan Respublikası Milli Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutunun direktoru Ruben Safrastyan Sputnik Ermənistan-a müsahibəsində bildirib.

Bu kontekstdə ekspert yanvarın 14-də başlayan hazırkı prosesin uğura gətirib çıxaracağına şübhə ilə yanaşır.

"Türkiyə rəhbərliyi əslində Ermənistanla münasibətləri normallaşdırmaqda maraqlı deyil. Onlar yalnız Ermənistanı öz vassalı kimi görmək, onu Rusiyadan qoparmaq, Moskvanın regiona təsirini minimuma endirmək istəyirlər. Türkiyə rəhbərliyinin uzunmüddətli strategiyası Ermənistanda Rusiya hərbi bazasının olmamasını təmin etməyə yönəlib. Ankarada İrəvanla münasibətlərə onların geostrateji vəzifələri prizmasından baxılır, bu baxımdan Rusiyanın rolunun və mövqeyinin zəiflədilməsi əsas prioritetdir”, – Safrastyan Moskvada keçiriləcək danışıqları şərh edərkən bildirib.

"O əmindir ki, Türkiyə həmçinin ənənəvi ilkin şərtlərindən heç vaxt vaz keçməyəcək. Ankara Ermənistandan tələb edir ki, Osmanlı İmperiyasında "Erməni Soyqırımı”nın tanınması ilə bağlı beynəlxalq prosesdən əl çəksin, 1921-ci il Qars müqaviləsini tanısın və bununla da hüquqi cəhətdən istənilən ərazi iddialarından əl çəksin, tərkibində Dağlıq Qarabağla Azərbaycanın "ərazi bütövlüyünü” tanısın. Dağlıq Qarabağda 44 günlük müharibədən sonra bu şərtlər Ermənistanın Sünik bölgəsindən keçən "qaondarma” "Zəngəzur dəhlizi” ərazinin açılması tələbi ilə tamamlandı. Bu dəhliz vasitəsilə Azərbaycan Naxçıvanla, sonra isə Türkiyə ilə maneəsiz, nəzarətsiz quru əlaqəsi yaratmaq istəyir”, - Sputnik Ermənistan yazır.

"Ancaq mən düşünmürəm ki, Ermənistanda hansısa güc Türkiyənin bu ilkin şərtlərini yerinə yetirsin. Ankaranın bütün bunlardan imtina etməsi bizim kimliyimizin əsasını təşkil edir. Bunlar bəzi güzəştlərə gedə biləcəyimiz ani siyasi məsələlər deyil", - Safrastyan deyib. 

”Eyni zamanda, aydındır ki, Ermənistan danışıqlardan ilk imtina etməməli və bununla da beynəlxalq ictimaiyyətin gözündə qeyri-konstruktiv tərəfdaş kimi görünməlidir. Normallaşma prosesi bu və ya digər şəkildə bütün dünya oyunçuları tərəfindən müsbət qarşılanır: Rusiya, ABŞ, Aİ - bu məsələdə onların arasında müəyyən konsensus var. Xarici qüvvələrin bu cür əhval-ruhiyyəsi müsbət qiymətləndirilməlidir, çünki onların Ermənistan üçün əsas məsələlərdə Türkiyəyə təzyiqi artırma şansı var.

Normallaşma prosesinin uğurlu olub-olmamasından asılı olmayaraq, Ermənistan bunu koordinasiya etməli, lazım gələrsə, erməni diasporu ilə uyğunlaşdırmalıdır. Türkiyə ilə danışıqlar təkcə Ermənistan dövləti üçün deyil, bütün dünya erməniləri üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən məsələdir”, - sayt qeyd edir və Safrastyandan sitata yer verir:

"Biz birgə və sistemli fəaliyyət göstərməyi, şərti əmək bölgüsünü həyata keçirməyi bacarmalıyıq. Belə əmək bölgüsünün müəyyən elementlərindən həmişə istifadə olunub, indi isə bu məsələdə daha ardıcıl olmaq lazımdır. Hakimiyyət orqanlarının heç bir səlahiyyəti yoxdur. başa düşürlər, amma bəlkə gələcəkdə bu imperativi dərk edəcəklər”.

Şərqşünas Safrastyan türk elitasının erməni diasporu amilini zərərsizləşdirmək cəhdlərini əbəs adlandırıb. Ötən ilin sonunda Türkiyə prezidentinin müşaviri İbrahim Kalın bəyan etmişdi ki, Ankara ilə İrəvan arasında dialoq ABŞ-dakı erməni diasporunun arqumentlərini məhv edəcək. Ərdoğanın məsləhətçisinin sözlərinə görə, ABŞ-dakı erməni lobbisi anti-Türkiyə əhval-ruhiyyəsini öz mövcudluğunun bir hissəsinə çevirib, erməni-türk prosesi isə "bu diasporun bütün arqumentlərini üzərində qurduğu bünövrəni məhv edəcək”.

"Kalın təcrübəli təbliğatçı olduğu üçün arzu-xəyalpərəst düşüncələrdən uzaqlaşmağa çalışır. Son onilliklərdə türk elitası həmişə erməni diasporunun ayağı altından stulu çəkməyə çalışıb. Amma buna nail olmayacaqlar. Erməni diasporu bütün strukturları ilə heç bir şəkildə siyasi proseslərlə bağlı olmayan bir fenomendir”, - o deyib.

Xatırladaq ki, Ermənistan və Türkiyə artıq danışıqlar üçün xüsusi nümayəndələrini təyin ediblər. Ankaranı Vaşinqtondakı keçmiş səfir Sərdar Kılıç, İrəvanı parlamentin vitse-spikeri, hakim "Mülki müqavilə”nin üzvü Ruben Rubinyan təmsil edəcək. Xüsusi nümayəndələrin ilk görüşü bu gün - yanvarın 14-də Rusiya paytaxtında baş tutacaq.