“Həmsədrlər XİN-in qarşısında gülə-gülə maşından düşəndə, elə bil, nənəmin “oynaşları”nı görürəm...”

- 73 yaşım oldu? Vallah heç xəbərim yoxdu. Mübarək olsun. Dəyişiklik o oldu ki, yeni yaşım tamam oldu. 

- Demirəm qəbul etmirəm. Artıq Qarabağ haqqında əsər yazmağın vaxtı deyil, hücum edib torpaqları işğaldan azad etmək lazımdır. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin iki min üzvü var. Məsələn, elə mən özüm fantaziyam da, istedadım da var. Bir obraz yaradaram ki, qıra-qıra Yerevana gedib çıxaram. Mənə kitabda, şeirdə, romanda, poemada alınan Qarabağ lazım deyil, real həyatda alınan Qarabağ lazımdır. Romanda alınan Qarabağa gedə bilərəmmi? Qarabağ haqqında ən yaxşı əsəri isə bizim Ali Baş Komandan yazmalıdır, Müdafiə Nazirliyi ilə xalqla birlikdə. Ona görə də "Qarabağ şikəstəsi” oxunanda mən özümü pis hiss edirəm. Axırıncı dəfə Şuşaya Sergey Suşa adlı bir rus şairini qonaq aparmışdım. 

- Artıq bunu yuvarlaqlaşdıraq, otuz il keçir. 30 il danışıq aparmaq olar? ATƏT-in Minsk qrupu gəlib Xarici İşlər Nazirliyinin qarşısında gülə-gülə maşından düşəndə elə bir nənəmin "oynaşların” görürəm. Bununla bağlı şeirim də var. 

"Mənə elə gəlir ki,

onların muşduluğu

təkəmseyrək sevinci

gen şərin də.

Yenə gülə-gülə 

düşdülər maşından 

Xarici işlər Nazirliyinin 

qənşərində...”

Yəni dünya və bizim ölkəmiz başda olmaq şərtilə Qarabağ məsələsinə son dərəcə biganə yanaşır və ona görə də məsələ uzanır. 

- Əlbəttə, bu da və 27 il Şuşadan qaçqın düşən adama da çətin olacaq bu sözləri demək. Bu gün məcburi köçkünlərimizə ev veriləndə təşəkkür edib deyirlər ki, bizə torpağımızı verin, biz öz evimizə getmək istəyirik. Xalq öz torpağını istəyir. Qarabağı olan adam heç vaxt Bakı deyilən neft qoxulu yerdə qalmaz. Bakılı dostlarım məni bağışlayaralar. 

- Bəli, keçirilmir, çünki lazım deyil. Sovet vaxtında çox gözəl ənənə var idi, ali və orta məktəblərdə yazıçılarla möhtəşəm görüşlər olurdu. O cür görüşlər indiki azad cəmiyyətin heç babasının da yuxusuna girməz. İndi bunu etmirlərsə, məncə qəsdən etmirlər. İstənilən yetkiliylə bununla bağlı depata çıxıb deyə bilərəm ki, niyə buna imkan vermirsiniz? 

Ordunun özündə də yazıçılarla görüşlər təşkil olunmalıdır. Bir dəfə özüm gedib çıxmışdım əsgərlərin yanına. Orda əsgərlərlə görüşüb bir-bir adlarını soruşdum. Azərbaycanın hər bir bölgəsindən orda uşaqlar var idi. Telefon nömrəmi də verdim. Olara sevgi şeirləri də oxudum. Dedim ki, məni toyuna çağırmayan kişi deyil, gəlməyən də ikiqat kişi deyil. 

- Bu da bizim həyatımızın bir parçasıdır. Hərdən dostlarla yeyib-içməyə gedirik. Həmişə yeyib-içəndə hamı bir-birini tərifləyir. Onlara dedim ki, yığışdırın da bu tərifi bizim gözəl, savadlı xanımlarımız var, qoy onlar da gəlsin bizim məclisimizə rəng qatsın. 

Qaldı ki, açığını deyim ki, bundan sonra fəxri ad mənə lazım deyil və belə də başa düşülə bilər ki, "pişiyin ağzı ətə çatmayanda, deyər murdardı”. Amma mən heç belə də demirəm. Mənə bu adı 45-50 yaşında verəydilər. 1988-ci ildə 42 yaşım var idi, Sahib Ələkbərov onda Azərbaycan komsomol mərkəzi komitəsinin birinci katibi idi. Onda eşitdim ki, bunlar mənə "Lenin komsomolu” mükafatı vermək istəyirlər. Gedib S.Ələkbərovla görüşüb dedim ki, çox sağ olun, amma 42 yaşında komsomol olmaz, bunu cavanlara verin. Buna görə də mükafatın verilməsinə imkan vermədim. 

 

Allah bu ad verənlərin ətin töksün. Musa Yaqubun bir ayağı yox e, iki ayağı gordadı, əzizimdi, canımdı, 6 dəfə gedib ona baş çəkmişəm və bir yerdə də şəkil paylaşmamışam ki, Musaya dəyməyə getmişdim. Musa Yaquba indi necə başa salaq ki, sənə Xalq şairi fəxri adı veriblər. Onun 83 yaşı var. Bu adları ölkə başçısına təqdim edənlər indiyə kimi hardaydı? Musa Yaqub bu adı 45-50 yaşında almalıydı. Son zamanlar siyasətlə bağlı ikili standart deyilən bir termin var və bu ədəbiyyata da, mədəniyyətə də yol tapıb. İyirmi beş yaşında uşağa Xalq artisti fəxri adı verirlər və başqa birisi Xalq artistidi, amma heç bilmir ki, Azərbaycanın dövləti himninin sözlərinin və musiqisinin müəllifi kimdir. Azərbaycanda bizim hörmətli mədəniyyət nazirimizin dediyinə görə 1300 nəfərə qədər Əməkdar və Xalq artisti var. Bəs bu adları yazıçlara verəndə niyə can çəkirlər. Əslində Musaya bu yaşda Xalq şairi fəxri adı vermək onu ələ salmaqdı mənim aləmimdə. Bir dəfə Ramiz Rövşənlə Vaqif Bayatlı AYB-də söhbət edəndə mən də gəldim. R.Rövşən dedi ki, tanış olun. Dedim ki, Vaqifi tanıyıram. Ramiz dedi ki, Vaqif məndən güclü şairdi. 

- Bəli. Elə bilirəm ki, Messi mənim belimdən gəlib. Görün o, nə qədər mədəniyyətlidi, o, dünyanın bütün prezidentlərindən daha məşhur və sevimlidi. Çox zəhmətkeş uşaqdı, uşaqlıqda xəstə olub. 

- Biz ümumiyyətlə, nə futbolda, nə həyatda, nə də sənətdə bir-birimizə pas verməyi xoşlamırıq. Millət olaraq kollektiv oyunlar bizdə alınmır, fərdilik daha möhtəşəm olur. 

- Əvvəllər baxırdım və indi baxmıram. Çünki Q.Qurbanov da bu komandada çox ləngidi. "Barselona” kimi nəhəng bir komandanın məşqçisi komandadan getdi. Q.Qurbanov isə uzun illərdi bir komandadır. Əslində heç Qurbanı əvəz edəcək adam da yoxdu. Buna görə də düşünürəm ki, Azərbaycanda heç vaxt futbol olmayacaq. Mənim yadımdadı "Neftçi” komandası Yaponiyanın yığma komandasına Bakıda 10:0 qalib gəldi. İndi bizə futbola elə adam başçılıq edir ki, heç özü də bilmir futbol nədir. Ümumiyyətlə, futbolun inkişafı üçün pul lazımdı və bu da var. Amma baxır o pulu kim, hara, necə xərcləyir. Bu gün o pulu azərbaycansayağı xərcləyirlər və nəticədə göz qabağındadır. 

- Mən qəfildən ciddi xəstələndim. Sonra Allah elədi ki, sağaldım. Özümün muğamla bağlı xeyli zapislərim var. Öz altmış illiyimdə də muğam ifa etmişəm. Bizim tayfa muradxanlı tayfasıdır. Muradxanlı böyük tayfadır orda hamının səsi var. Onlardan təkcə Əvəz Muradov (Bahar Muradovanın atası) xanəndə oldu.  

- Bu gün ancaq muğam dinləyirəm, Xəyyam Mirzəzadənin "Gəzinti” əsəri var onu çox sevirəm. F.Əmirovun, Q.Qarayevin simfoniyasına qulaq asıram. O, simfoniyalarda aşıq elementlərindən də istifadə olunub. 

- Hamısını oxuyuram. Çox vaxt onları müdafiə etmişəm. Mənə kitablar da bağışlayırlar. Xoşuma gələnləri oxuyuram, gəlməyənləri yox. İndi bizim çoxlu istedadlı xanım yazarlarımız var.