Ukrayna və Rusiya arasındakı müharibədə cəbhə xətti indi Afrikaya qədər uzanır. Bu gün Ukrayna Sudanda Rusiya Federasiyası ilə müharibə aparır.
Qaynarinfo xəbər verir ki, "The Wall Street Journal”ın bir neçə Ukrayna və Sudan əsgərinə və Sudandan olan videogörüntülərə
istinadən yazdığına görə, silah və iqtisadi resurslar uğrunda qlobal döyüş "hər iki tərəf uzun illər davam edə biləcək müharibəyə hazırlaşarkən” formalaşır.
Nəşr qeyd edir ki, 2023-cü ilin yayında Sudanın hərbi hökmdarı, general-leytenant Əbdülfəttah əl-Burhan özünü ölkənin paytaxtında üsyançı qüvvələrin mühasirəsində görüb və kömək üçün Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenskiyə müraciət edib. Bir neçə həftə sonra Ukrayna komandoları Sudana enib və üsyançı qüvvələrin çıxarılmasına qoşulublar. Bundan başqa, döyüşçülər Sudan əsgərlərinə Ukraynadakı Rusiya ordusunun qarşısını almağa kömək edən yeni taktikalar, xüsusən də hücumlar üçün pilotsuz təyyarələrdən geniş istifadəni öyrədib.
Zelenskinin bu tələbi ciddi qəbul etmək üçün əsası olub: Rusiya 2022-ci ildə Ukraynanı işğal etdikdən qısa müddət sonra Burhan Kiyevi sakitcə silahla təmin edirdi. Bundan əlavə, Sudanlı üsyançılara Rusiyanın hərbiləşdirilmiş "Vaqner” qrupu dəstək verirdi. Vaqner isə ölkədə qızıl hasil edir və ondan Moskvanın Ukraynadakı müharibəsini maliyyələşdirmək üçün istifadə edirdi”, - nəşr yazır.
WSJ-nin yazdığı kimi, Ukrayna üçün Afrikaya qoşun göndərmək cəsarətli yeni təşəbbüsdür, Rusiyanın xaricdəki hərbi və iqtisadi əməliyyatlarını pozmaq, Moskva üçün müharibəni çətinləşdirmək strategiyasının bir hissəsidir və özünü Rusiyanın müdaxilələrinə, o cümlədən Qərbin birbaşa iştirak etmək istəmədiyi bölgələrdə özünü Rusiyanın müdaxilələrinə qarşı dayaq kimi yerləşdirmək imkanıdır.
Amma Qərbin Ukraynaya dəstəyinin zəiflədiyi bir vaxtda əməliyyat əhəmiyyətli siyasi risk daşıyır. Sudanda Ukrayna xarici ölkədə on minlərlə mülki şəxsin həlak olduğu və ABŞ hər iki tərəfin müharibə etdiyini bildirdiyi daxili münaqişəyə qarışıb. Dövlət katibi Entoni Blinken xəbərdarlıq edib ki, maddi dəstək verən hər bir ölkə "Sudan xalqına qarşı vəhşilikləri qızışdırmağa görə məsuliyyət daşıyır”.
Qeyd olunur ki, Ukrayna prezidentinin mətbuat katibi Vladimir Zelenskinin bu məsələ ilə bağlı şərh tələblərinə cavab vermədiyi bildirilir. Bu barədə Ukrayna Müdafiə Nazirliyinin Baş Kəşfiyyat İdarəsinin rəisi Kirill Budanov danışıb.
Kəşfiyyatçı Sudana qoşun göndərib-göndərməməsi ilə bağlı şərh verməkdən imtina edib, eyni zamanda, ümumilikdə Ukrayna qoşunlarının xaricə göndərilməsinin məqsədəuyğun olmadığını izah edib.
"Müharibə riskli işdir. Biz Rusiya ilə tam savaşdayıq... Onların dünyanın müxtəlif yerlərində bölmələri var və biz bəzən orada onlara zərbələr endirməyə çalışırıq", - o deyib.
WSJ vurğulayır ki, Sudan iki resursla zəngin olduğu üçün Rusiya-Ukrayna müharibəsində silah və qızıl uğrunda döyüş meydanına çevrilib.
Silahlara gəlincə, ölkədə bir neçə onilliklər ərzində tez-tez baş verən münaqişələr zamanı silahlar birbaşa və ya dolayı yolla ABŞ, Rusiya, Çin və digər ölkələrdən gəlib. Nəticədə 2022-ci ilin əvvəlində Rusiya Ukraynanı işğal edəndə Sudanın kifayət qədər silahı vardı və Kiyev tapa bildiyi bütün silahları axtarırdı.
"Biz bir anda Sudandan çoxlu silah götürdük. Bunun pulunu müxtəlif ölkələr ödədi. Onların geniş çeşidli silahları var idi... Orada Çindən tutmuş Amerika silahlarına qədər hər şeyi tapa bilərsiniz", - Budanov bildirib.
Xatırladaq ki, daha əvvəl bildirildiyinə görə, Vaqner hərbiləşdirilmiş qrupunun Sudan, Mərkəzi Afrika Respublikası (CAR) və Malidəki fəaliyyəti 2022-ci ilin fevral ayından etibarən ayda 114 milyon dollar gəlir gətirib. Ümumiyyətlə, Vaqner strukturları Ukraynada müharibə başlayandan oradan 2,5 milyard dollardan çox vəsait ala bilərdi.
Afrika ölkələrində hasil edilən və beynəlxalq bazarlarda yuyulan qızılın müharibə aparmaq üçün kritik ehtiyacları olan Rusiya dövlətinə milyardlarla dollar qazandırdığı qeyd edilib.
Alpər
Şərhlər