Qazaryan: “Qarabağdan köçkün düşənlərə qaçqın statusu verilə bilməz”

Qaynarinfo xəbər verir ki, Ermənistanın Ərazi İdarəetmə və İnfrastruktur Nazirliyinin Miqrasiya Xidmətinin rəhbəri Armen Qazaryan isə insanların qaçqın statusu almaq üçün müraciət edə biləcəyi prosedurun olub-olmaması ilə bağlı həmin suala cavabında deyib: 

"Qarabağdan köçkün düşənlərə BMT Konvensiyası çərçivəsində qaçqın statusu verilə bilməz, bunun uzun hüquqi izahı var. Konvensiyada belə bir müddəa var ki, əgər onlar təhlükə altında olduqları ərazidən gəlsələr, bu ərazidə onların geri qaytarılması, qovulması təhlükəsi yoxdur, onlar vətəndaşların istifadə etdiyi bütün əsas hüquq və vəzifələrdən istifadə edirlər.

Bu məsələdə onların əsasən eyni etnik tərkibə malik xalqlara aid olduğu məsələsi də var. Balkanlarda belə hallar olub və onların da qaçqın kimi hüquqi statusu yoxdur.

Amma biz vurğulayırıq, bu o demək deyil ki, bu insanlar köçkün deyillər, qaçqınların bu gün problemləri yoxdur. Onlar "deportasiya” (köç etmiş) edilmiş sayılırlar, lakin Konvensiyanın təfsiri ilə onlara qaçqın statusu verilə bilməz”.

Qeyd edək ki, bununla bağlı ER Miqrasiya Xidməti ayrıca açıqlama yayıb:

"Müharibənin ilk günündən Miqrasiya Xidməti Qarabağdan köç etmiş insanlar haqqında məlumatların toplanması və işlənməsi, ehtiyac olduqda onları digər müvafiq idarələrə təqdim etməklə məşğul idi.

Məlumatlar İrəvanda Uşaqların Sosial Müdafiəsi Departamentinin regional işçilərinin və regionlarda isə yerli özünüidarəetmə orqanlarının əməkdaşlarının nümayəndələrinin müşayiəti ilə evə baş çəkmə yolu ilə toplanıb. Toplanmış məlumatlar hər gün Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən hazırlanmış və tətbiq edilən, geniş spektrli könüllü və idarələrarası insan resurslarını cəlb edən elektron məlumat bazasına daxil edilib. Toplanmış məlumatlara həmçinin ilkin ehtiyacların qiymətləndirilməsi daxildir ki, bunun əsasında aztəminatlı ailələrə sosial yardım göstərilib və göstərilməkdə davam edir.

Elektron məlumat bazasında hazırda 90 mindən çox şəxs haqqında məlumatlar qeydə alınıb. Qarabağa qayıdışla bağlı məlumatların əldə edilməsində çətinliklər yarandığından, qaytarma göstəriciləri bazada əks olunmur. Bu istiqamətdə bu işlər davam etdirilir.

Qarabağdan köç etmi şəxslərin hüquqi "qaçqın” statusu yoxdur. Qaçqınların statusu ilə bağlı Cenevrə Konvensiyasının (bundan sonra Konvensiya) 1-ci (E) bəndində deyilir: "Bu Konvensiyanın müddəaları yaşayış ölkəsinin səlahiyyətli orqanları tərəfindən tanınan şəxsə şamil edilmir. Hüquqları olan və həmin ölkənin vətəndaşlığının olması ilə bağlı öhdəliklər, BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının "Qaçqın statusunun müəyyən edilməsi üçün prosedurlar və meyarlar haqqında təlimat”ın 144-145-ci bəndlərinə uyğun olaraq bu müddəanı aydınlaşdıraraq: "144. Bu müddəa qaçqın statusu almaq hüququ olan, həmin ölkənin vətəndaşlarına qorunan hüquqların əksəriyyətinin verildiyi ölkə tərəfindən qəbul edilmiş, lakin vətəndaşlıq verilməmiş şəxslərə şamil edilir. Onları qəbul edən ölkə çox vaxt əhalisinin qaçqınların özləri ilə eyni milli (etnik) mənşəli olduğu ölkədir. Bu qaydalar heç bir şəkildə köçkünlərin sosial cəhətdən həssas statusuna təsir göstərmir, çünki köçkünlər sosial baxımdan "qaçqın vəziyyətində olan insanlar” kimi qəbul edilir.