Paleogenetiklər erkən orta əsrlərdə mərkəzi Avropanı fəth etmiş qədim avarların qeyri-adi nikah adəti olan levirata əməl etdiklərinə dair ilk dəlilləri aşkar ediblər ki, bu adətdə ölən kişilərin dul arvadlarının qardaşları və ya yaxın qohumları miras alırlar.

Qaynarinfo TASS-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Almaniya Təkamül Antropologiya İnstitutunun (EVA) mətbuat xidməti məlumat yayıb.

"Avar icmalarında levirat təcrübəsinə dair bir neçə nümunə tapdıq - eyni qadınlar müxtəlif yaxın qohumlardan uşaq dünyaya gətiriblər. Bu təcrübələrin mövcudluğu, qədim avarların genomlarında qohumluq izlərinin olmaması ilə birlikdə, avar icmalarının fərdlərin mənşəyi və qohumluq əlaqələrinin yaddaşını qorumağa çox diqqət yetirdiyini göstərir", deyə EVA tədqiqatçısı Quydo Nyekki-Ruskone institutun mətbuat xidmətinə bildirib.

Alimlər bu kəşfi avarların genetik irsinin öyrənilməsinə yönəlmiş genişmiqyaslı layihə çərçivəsində ediblər. Bu köçəri xalqın adət-ənənələri, mənşəyi və mədəniyyəti haqqında tarixçilərin demək olar ki, heç bir məlumatı yoxdur və bu da onların maddi irsinin təbiət elmlərinin, o cümlədən paleogenetikanın metodlarından istifadə etməklə öyrənilməsinə böyük marağa səbəb olur.

Bu problemi həll etmək üçün avropalı alimlər 424 avarın genomlarını deşifrə ediblər, onların qalıqları müasir Macarıstan ərazisində dörd qəbiristanlıqda basdırılıb. Bu genomların strukturunun sonrakı təhlili zamanı alimlər çoxlu sayda avar cinslərinin rekonstruksiyasını həyata keçirə biliblər ki, onların ən uzunu təxminən 250 ildir və 8 qohum nəslini əhatə edir.

Bu şəcərələrin təhlili göstərib ki, avarlar patriarxal icmalarda yaşayırlar, bu icmalar sözdə patrilokallıq ilə səciyyələnir - oğullar öz ata-ana icmalarının tərkibində qalır və digər icmalardan olan qadınlarla evlənir, qızlar isə ərinin ailəsi ilə yaşamağa gedirdilər. Orta əsrlərdə Orta Asiyada və Avrasiyanın digər bölgələrində yaşamış çoxlu sayda qədim köçəri xalqlara xas olan arvad vərəsəliyinin sübutu bu xalqın bir çox adət və ənənələri saxlaması faktının lehinə əlavə dəlildir.

Avar xaqanlığı adlanan dövlət eramızın 6-cı əsrində Mərkəzi Avropada Asiya mənşəli köçəri xalq olan avarlar orada məskunlaşdıqdan sonra yaranmış orta əsr dövləti idi. 823-cü ilə qədər mövcud olub, ərazisi Bolqarıstan və frank tayfaları tərəfindən tutulub və əhali tədricən xristianlaşdırılıb.

Avarların dili hələ də deşifrə edilməyib ki, bu da xalqın mənşəyi ilə bağlı əbədi mübahisələrə səbəb olur. Bəzi alimlər avarları orta əsrlərin əvvəllərində Rouran xaqanlığının ərazisində məskunlaşmış erkən monqol tayfalarının törəmələri hesab edirlər. Digər tədqiqatçılar kəllə anatomiyasının xüsusiyyətlərinə və avar dilindəki bəzi yazılara əsaslanaraq, avarların türkdilli etnik qrup olduğunu irəli sürürlər.

Aydın