İyunun 25-də Yer kürəsinin ən quraq bölgəsi sayılan Atakama səhrasında nadir və möhtəşəm təbiət hadisəsi baş verib – bu əraziyə qar yağıb.
Qaynarinfo "DailyGalaxy”yə istinadla yazır ki, bu hadisə o qədər nadirdir ki, meteoroloqlar
təsdiqləyiblər: bu, son 10 ildən artıq müddətdə ilk dəfə yağan qardır. NASA-nın Terra peyki tərəfindən çəkilmiş şəkillər, qarla örtülmüş səhranın təsirli mənzərəsini əks etdirib. Hadisə coğrafi baxımdan xüsusilə maraqlıdır, çünki bu əraziyə Çili And dağlarının yaratdığı yağış kölgəsi effekti təsir edir.
Atakama səhrasını Yer kürəsinin ən quraq yeri edən nədir?
Atakama səhrası Çili And dağları ilə Sakit okean sahili arasında yerləşir. Onun həddindən artıq quraqlığı bir neçə amillə izah olunur, bunların başında isə And dağlarının yaratdığı yağış kölgəsi effekti gəlir.
Sakit okeandan gələn nəm hava And dağları üzərinə qalxdıqca soyuyur və içindəki nəmin böyük hissəsini dağın qərb yamaclarında yağış kimi itirir. Hava kütləsi dağları aşaraq Atakama səhrasına çatdıqda isə demək olar ki, artıq heç bir nəm daşımır. Nəticədə tam quraq, həyat üçün çətin bir landşaft yaranır.
Quraqlığın digər mühüm səbəbi isə Humboldt soyuq okean cərəyanıdır. Bu cərəyan Sakit okeanın cənubundan Çili sahilləri boyunca soyuq su axınları gətirir və nəticədə atmosferdə yağış buludlarının əmələ gəlməsi zəifləyir. Beləcə, Atakama il ərzində çox az yağıntı alır, bəzən isə illərlə bir damcı belə yağış düşmür. Bu səbəbdən ən kiçik bir nəmlik – hətta qar – burada böyük hadisəyə çevrilir.
Səhrada niyə qar yağdı?
Bu qar yağışı soyuq siklonun quraq bölgəyə daxil olması ilə əlaqədardır. Soyuq siklonlar – aşağı təzyiqli atmosfer sistemləridir və nadir hallarda belə bölgələrə yağış və ya qar şəklində yağıntı gətirə bilirlər. Meteoroloqlar qeyd edir ki, belə siklonlar Atakamada nadir hallarda müşahidə olunur, lakin müəyyən atmosfer şəraitində mümkündür.
Bu siklonlar hava təbəqələrini kəskin şəkildə soyudur, nəticədə atmosferdə mövcud olan cüzi nəmlik kondensasiya olunur və qar şəklində yerə düşür. Belə hadisənin məhz Atakamada baş verməsi Yer kürəsində hava sistemlərinin nə qədər dəyişkən olduğunu, həmçinin iqlim dəyişikliyinin təsiri ilə nadir və gözlənilməz təbiət hadisələrinin belə ən quraq yerlərdə belə baş verə biləcəyini göstərir.
Bu qar yağışı Atakama kimi quraq bir ərazidə belə nadir və ekstremal hava hadisələrinin mümkünsüz olmadığını bir daha xatırladır.
Alpər
Şərhlər