Fillərin davranışını müşahidə edən insanlar onların jestlərdən və bədən dilindən istifadə etməklə istəklərini ifadə etdiklərini uzun müddətdir düşünürdü. Lakin indiyə qədər bu jestlərin yalnız öz növləri ilə deyil, insanlarla da ünsiyyət üçün istifadə olunub-olunmadığı məlum deyildi.

Qaynarinfo xəbər verir ki, Phys.org portalının yazdığına görə, aparılan yeni tədqiqat bu suala aydınlıq gətirib.

Fillər vizual jestlərlə istəklərini çatdırırlar

"Royal Society Open Science" jurnalında dərc olunmuş tədqiqatın nəticələrinə əsasən, fillər görmə əsaslı jestlərdən istifadə edərək, nə istədiklərini və ya istəmədiklərini aydın şəkildə göstərirlər. Tədqiqatçılar Zimbabvedə yarı vəhşi şəraitdə yaşayan 17 Afrika savanna fili ilə eksperiment aparıblar.

Eksperiment zamanı fillərə biri altı alma ilə dolu, digəri isə boş olan iki nimçə təqdim edilib. Əgər fil insanla ünsiyyətdə istədiyini düzgün ifadə edə bilirdisə, ona bütün altı alma verilib. İstəyi qismən çatdırdıqda bir alma, ümumiyyətlə ifadə edə bilmədikdə isə boş nimçə təqdim olunub.

313 jest və aydın məqsəd

Alimlər eksperiment zamanı fillərin 38 müxtəlif jest növü və ümumilikdə 313 jest istifadəsi halı müşahidə ediblər. Maraqlıdır ki, fillər yalnız diqqətli insan olduqda bu jestlərdən istifadə ediblər. Həmçinin, alma əldə etmədikdə, fillər yeni jestlər icad edərək yaradıcı yanaşma nümayiş etdiriblər – eyni hərəkətləri təkrarlamaq əvəzinə daha detallı və fərqli jestlər istifadə ediblər.

Tədqiqatçılar qeyd edir ki, fillər jest etməyə daha çox meyilli olublar, əgər məqsədləri yalnız qismən yerinə yetirilmişdisə – məsələn, bir alma almış, amma hamısını əldə edə bilməmişdilərsə. Lakin istəkləri tam ödənəndə jestlər ya qısalır, ya da ümumiyyətlə təkrarlanmayıb.

İnsanvari məqsədyönlü ünsiyyət

Alimlərin fikrincə, məqsədyönlü jestlər və ünsiyyət – insan dilini heyvanların digər ünsiyyət formalarından fərqləndirən əsas xüsusiyyətdir. Bu tədqiqat göstərir ki, fillər təkcə emosional reaksiya vermirlər, həm də konkret məqsədə yönəlik vizual siqnallardan istifadə edə bilirlər.

Tədqiqat fillərin qeyri-primat növ olaraq məqsədyönlü jestli ünsiyyət qabiliyyətinə malik olduğunu sübut edən nadir hallardandır. Alimlər bu nəticələrdən sonra digər növlərdə də bu cür siqnal sistemlərini araşdırmağa davam edəcəklər.

Fillər bir-birini adla çağırır

Qeyd edək ki, əvvəllər aparılan araşdırmalarda fillərin bir-birini xüsusi səslərlə – adlara bənzər çağırışlarla – səslədikləri sübut olunub. Bu da onların abstrakt düşünmə qabiliyyətinə malik olduqlarını göstərir.

Ən ağıllı heyvanlar sırasında bonobolar da var

Digər ağıllı heyvan növlərinə isə bonobo şimpanzeləri daxildir. Onlar öz aralarında mürəkkəb sosial əlaqələr qurur, empatiya və həmrəylik göstərir, hətta bir-birlərini güldürmək üçün qıdıqlayırlar. Sosial münaqişələri sülh yolu ilə həll edə bilmək qabiliyyəti onları insanlar kimi kompleks davranışlara malik canlılara çevirir.

Aydın