Zəngəzur dəhlizi region üçün yeni şans vəd edirmi? - Ekspert

Məsələni Qaynarinfo-ya şərh edən iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli qeyd edir ki, dəhlizin açılmasında hər bir dövlətin özünəməxsus maraqları mövcududr:"Zəngəzur dəhlizinin açılması bütün qonşu və bəzi uzaq ölkələrin özünəməxsus maraqları ilə uzlaşır. Bütün iştirakçı ölkələr dəhlizin açılmasının sürətlənməsində maraqlıdır. İlk növbədə, dəhlizin açılması Azərbaycanla Türkiyəni birləşdirəcək. Bundan başqa, Ankaranın Azərbaycan üzərindən Orta Asiya ölkələrinə çıxışı təmin olunacaq. Loqistika daha tez və ucuz başa gələcək. Azərbaycan isə loqistik mərkəz rolunu oynadığından əlavə divident və vəsait qazanacaq”. 

Ekspert belə hesab edir ki, dəhliz sanksiyalar altında olan İrana da əlavə dividentlər qazandıra bilər:"Koridorun açılışı uzun illərdir sanksiyalar məngənəsində yaşayan ölkəyə yeni loqistik xətlərə çıxış imkanı əldə etmək imkanı verir ”.

N.Cəfərli deyir ki, Ermənistandakı iqtisadi və hərbi maraqlarının təmini baxımından sözügedən dəhliz Moskva üçün də sərfedicidir: "Hazırda bu istiqamətdən yükdaşımaların həyata keçirilməsi üçün Rusiyanın Gürcüstandan başqa alternativi yoxdur. Yeni koridor bu mənada Rusiyadan Ermənistana həm dəmiryolu, həm də avtomobil yollarının açılması anlamına gələcək. Bu dəhliz Ermənistana da sərf edir. İrəvan bu yoldan istifadə etməklə şərq, qərb, şimal və cənub istiqamətlər üzrə əlavə yol şəbəkəsi əldə edəcək”.

Ekspert bildirir ki, burada müəyyən problemlər də mövcuddur:”Bakı ilə Ankara dəhlizin açılışına israr etdikcə, Rusiya və Ermənistan əvəzində Azərbaycandan müəyyən güzəştlər qoparmaq istəyir. Problem məhz bu nöqtədə düyünlənir. Ona görə də Azərbaycanın İranla danışaraq Zəngəzur dəhlizinin cənub qonşumuza aid hissədən keçməsinə qərar verməsi doğru yanaşmadır. Çünki Ermənistan üzərindən keçəcək dəhliz açılsa belə, istənilən halda ona alternativ olmalıdır ki, bir ölkədən asılı vəziyyətə düşülməsin”.

Həmsöhbətimiz Zəngəzur dəhlizində Qərb və Çinin nə qazana biləcəklərinə də aydınlıq gətirdi: "Yeni loqistik dəhlizlərinin açılmasında Avropa Birliyi və Çinin də marağı var. Avropa, ABŞ və Çin istənilən halda böyük ticarət tərəfdaşlarıdır. Onlar arasında illik qarşılıqlı ticarət dövriyyəsi 1 trilyon dollardan çoxdur. Bu səbəbdən də alternativ yolların olmasında həmin ölkələr də maraqlıdırlar”.