Ukraynanın dəniz pilotsuz uçuş aparatları (PUA) Rusiyaya zərbə endirməkdə davam edir. 31 dekabrda Ukraynanın dəniz dronu ilk dəfə olaraq Mi-8 tipli Rusiya helikopterini məhv edib, bunun üçün pilotsuz aparat raketlərdən istifadə edib. İki gün sonra isə eyni Magura-V5 dronu daha bir helikopteri vurub və üçüncüsünə zərər yetirib.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə CEPA məlumat yayıb.

Hələ may ayında Ukraynanın pilotsuz uçuş aparatlarını 1980-ci illərin sonlarında istehsal olunmuş sovet zenit raketləri ilə təchiz etməyə başladığı bildirilirdi. Bu, müharibənin əvvəlindən davam edən pilotsuz texnologiya sahəsindəki yeniliklərin bir hissəsi idi. Bu yeniliklər arasında səngərlərin məhv edilməsi üçün termit dronları, ov tüfəngləri ilə təchiz olunmuş pilotsuz aparatlar, radioelektron mübarizəyə qarşı fiber-optik dronlar və hədəfləri daha dəqiq vurmaq üçün süni intellektlə işləyən PUA-lar var.

Son zamanlar Ukrayna Hərbi Dəniz Qüvvələri düşmənin arxa cəbhəsinə bir sıra hücumlar həyata keçirib və pilotsuz müharibədə yenilikçi yanaşmalarını nümayiş etdirib. 5 yanvarda Ukraynanın Qara dənizdəki kamikadze dronları Xerson vilayətində yerləşən Rusiya hava hücumundan müdafiə sistemlərini ("Pantsir-S1") hədəfə alıb. Bu sistemlərin hər birinin qiyməti 15-20 milyon dollar civarındadır.

Dəniz dronlarının təkamülü

Bu dronlar əvvəlcə yalnız kamikadze hücumları üçün nəzərdə tutulsa da, artıq onları pilotsuz hava aparatlarının buraxılması üçün mobil platformalar kimi istifadə edirlər. Dekabr ayında Ukrayna belə bir yeniliyi nümayiş etdirərək, Qara dənizdə Rusiyanın nəzarətində olan qaz platformalarına ciddi zərbə endirib. Rusiya hərbi bloqçuları da bildirirlər ki, Ukrayna dəniz dronlarından Qara dəniz regionunda kamikadze dronları buraxmaq üçün istifadə edir.

Yeni Amerikan Təhlükəsizlik Araşdırmaları Mərkəzinin böyük elmi işçisi Semyuel Bendet hesab edir ki, əgər Rusiya ordusu belə hücumların qarşısını almaq üçün effektiv tədbirlər görə bilməsə, onların hərbi bazaları və obyektləri Ukraynanın dəniz dronlarının hücumları üçün açıq hədəfə çevriləcək.

Bu, həmçinin Ukraynanın Qara dənizdəki mövqelərini gücləndirir, çünki artıq Rusiya aviasiyası dəniz dronlarına qarşı cəzasız hərəkət edə bilmir. Eyni zamanda, bu, Krım üzərindəki təzyiqi artırır. Ukrayna Rusiya hava hücumundan müdafiə sistemlərini ("S-400") hədəfə almağa davam edir və Rusiya onları daim yeniləməyə məcbur olur.

Kremlin simvolik obyekti - Kerç körpüsü

Kerç körpüsü Kremlin əsas simvollarından biridir və Rusiyanı Krımla birləşdirən vacib logistik marşrut sayılır. Lakin Ukraynanın pilotsuz uçuş aparatları və qanadlı raketlərlə mütəmadi hücumları nəticəsində bu körpü ağır yüklərin daşınması üçün artıq etibarlı marşrut hesab edilmir.

Ukrayna Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Mərkəzinin rəhbəri, Müdafiə Nazirliyinin keçmiş müşaviri Sergey Kuzan bildirib ki, Ukraynanın maraqlarına uyğun olan əsas hədəflərdən biri Rusiya ordusunun Kerç körpüsü vasitəsilə həyata keçirdiyi hərbi logistik əməliyyatları pozmaqdır.

"Biz artıq Rusiya donanmasının, bərələrin və desant gəmilərinin hərəkətini məhdudlaşdıraraq logistikanı sarsıtmışıq. Eyni nəticəni Kerç körpüsü üçün də əldə etməliyik", - Kuzan vurğulayıb.

Ukraynanın pilotsuz texnologiyalardakı üstünlüyü Rusiya helikopterlərinin də Qara dənizdəki hərəkət imkanlarını məhdudlaşdırıb.

"Uzun müddət ərzində Rusiya helikopterləri bizim dənizdəki fəaliyyətimizi çətinləşdirirdi. Ukrayna dəniz dronları tez aşkar edilir, helikopterlər tərəfindən hədəfə alınır və məhv edilirdi. Kerçə çatmaq çox çətin idi, çünki marşrut uzun idi", - deyə Kuzan bildirib.

Tarixi paralellər

Ukraynanın dəniz uğurları tarixdəki bir hadisəni xatırladır. 1905-ci ildə xeyli kiçik olan Yaponiya Rusiyanı dəniz döyüşündə məğlub edərək ona böyük bir sarsıntı yaşatmışdı. Bu gün Ukrayna da azsaylı dəniz qüvvələrinə malik olsa da, Rusiya donanmasını Qara dənizdə məğlub etməyə və onu limanlara sıxışdırmağa nail olub.

Ekspertlər hesab edirlər ki, bu, qlobal hərbi balansın dəyişə biləcəyinə işarədir. ABŞ və Çin kimi dövlətlər pilotsuz texnologiyalar üzərində ciddi düşünməli olacaqlar.

Magura V5 dəniz dronları: əsas xüsusiyyətlər

Magura V5 pilotsuz aparatları artıq Rusiya hərbi helikopterlərini vurmaq imkanına malikdir. Aviasiya eksperti Valeri Romanenkonun sözlərinə görə, Ukrayna bu dronlara raket sistemləri quraşdırıb.

Ukrayna Hərbi Dəniz Qüvvələri isə bildirir ki, uğurlu hücumlardan sonra Rusiya Qara dəniz üzərində helikopter uçuşlarını əhəmiyyətli dərəcədə azaldıb. Bununla belə, müəyyən sayda helikopter hələ də patrul uçuşlarını davam etdirir.

Alpər