Maral populyasiyaları üçün ölümcül təhlükə sayılan və ictimaiyyət arasında "zombi maral xəstəliyi” kimi tanınan xroniki arıqlama xəstəliyinin (CWD) ikinci halı Florida sərhədi yaxınlığında aşkarlanıb. Alabama ilə həmsərhəd "Holmes County” bölgəsində qeydə alınan bu yeni hadisə, xəstəliyin nəzarət altına alınması və yayılmasının qarşısının alınması ilə bağlı narahatlıqları gücləndirib.

Qaynarinfo-nun məlumatına görə, Florida Balıq və Vəhşi Təbiətin Qorunması Komissiyası (FWC) açıqlayıb ki, dörd yarımlıq ağquyruq maral avtomobil qəzasında öldükdən sonra aparılan testlər onun CWD virusuna yoluxduğunu göstərib. Bu, iki il əvvəl aşkarlanan ilk hadisədən cəmi iki kilometr məsafədə baş verib.

Məlumata görə, xəstəliyin yoluxduğu hallarda ölüm göstəricisi 100 faiz təşkil edir və nəzarət edilmədiyi təqdirdə, maral populyasiyasında ciddi azalma baş verə bilər. Vəhşi təbiət bioloqu Stiven Şeanın sözlərinə görə, CWD Şimali Amerikadakı marallar və maral ovçuluğu üçün ən böyük təhdiddir.

FWC bildirib: "Biz CWD-ni çox ciddi qəbul edirik və xəstəliyin aşkarlandığı bölgədə onun yayılmasının qarşısını almaq üçün genişmiqyaslı tədbirlər planı həyata keçiririk".

Plan çərçivəsində, müəyyən edilmiş ərazilərdən nümunələr toplanaraq xəstəliyin yayılma dərəcəsi daha detallı qiymətləndiriləcək.

Xəstəliyə niyə "zombi” adı verilib?

CWD yoluxmuş heyvanlarda ortaya çıxan qorxunc simptomlara görə "zombi maral xəstəliyi” adlanır. Xəstəliyin, "prion” adlı bir zülalın orqanizmdə normal şəkildə parçalanmaması nəticəsində əmələ gəldiyi düşünülür.

CWD-yə yoluxan marallarda ciddi çəki itkisi, büdrəmə, ağız suyu axması, qulaqların sallanması, süstlük, baş titrəməsi və ümumi bədən vəziyyətinin pisləşməsi müşahidə olunur. Xəstəlik irəlilədikcə, bu maralların insanlardan çəkinməməsi və qorxu hissini itirməsi də tez-tez baş verir.

Xəstəlik bədənə keçdikdən sonra üç ilə qədər simptom göstərməyə bilər. Bu uzun inkubasiya dövrü, vəhşi təbiət mütəxəssislərinin xəstəliyi erkən mərhələdə aşkar etməsini və nəzarət altına almasını çətinləşdirir.

Ağquyruq və qatır maralları da daxil olmaqla, bütün maral növlərinin infeksiyaya qarşı müdafiəsiz olduğu bildirilir. Kollarla qidalanan marallar meşə ekosisteminin sağlamlığında mühüm rol oynadığı üçün, onların sayındakı azalma sürünənlər və quş növləri üzərində də mənfi təsir yarada bilər. ABŞ-da maral populyasiyası son illərdə sabit şəkildə azalır, Floridada isə bu il cəmi 625 min ağquyruq maral qeydə alınıb.

İnsana yoluxma riski varmı?

ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzləri (CDC) bildirir ki, hazırda CWD-nin insanlara keçdiyinə dair dəqiq sübut yoxdur. Bununla belə, qurum xəstə olduğu bilinən heyvanların ətinin yeyilməməsini qəti şəkildə tövsiyə edir. Xəstəlik yalnız ölmüş marallardan götürülən beyin, onurğa beyni və limfa düyünləri nümunələrinin test edilməsi ilə müəyyən oluna bilər.

Aydın