Müharibə başlayandan Avropa Ukraynaya əhəmiyyətli yardım göstərib və onu artırmaq və ABŞ-ın Kiyevə mümkün dəstəyini dayandırmasını kompensasiya etmək imkanına malikdir.

Qaynarinfo "İnterfaks-Ukrayna”ya istinadən xəbər verir ki, bu fikri Kiyevdə Viktor Pinçuk Fondunun təşkilatçılığı ilə keçirilən YES-in 20-ci illik toplantısında Polşanın xarici işlər naziri Radoslav Sikorski və Litvanın xarici işlər naziri Qabrielius Landberqis bildiriblər.

"Putin bizim tamamilə parçalanacağımızı və təsirsiz olacağımızı gözləyirdi. Düşünürəm ki, biz onun düşündüyündən daha az degenerativik. Düşünürəm ki, biz onu təəccübləndirdik”, - deyə Sikorski Ukraynanın Aİ-dən təxminən 120 milyard avro aldığını xatırladıb.

"Məncə, ABŞ dəstəyini dayandırarsa, Avropa üçün əsl həqiqət anı gələcək", - Polşa Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri bildirib.

Onun fikrincə, belə vəziyyətdə də hər şey itirilməyəcək və bu, əsasən pul məsələsi olacaq, çünki ABŞ çətin ki, lazımi silahları satmaqdan imtina etsin.

"İqtisadiyyatımızın 15 trilyon avro olduğunu nəzərə alsaq, 120 milyard avro illik Avropa ÜDM-nin 0,5%-dən azdır. İnsanlarımıza enerji xərclərini həll etməyə kömək etmək üçün biz bundan altı, yeddi dəfə daha çox xərcləmişik. Deməli, bunu ikiqat artırsaq, biz bunu ödəyə bilərik. Bunun həqiqətən də Avropa üçün təhlükə olduğuna qərar versək, Ukraynanı vasitələrlə təmin etmək üçün pulumuz və potensial istehsal gücümüz var”, - Sikorski bildirib.

Sikorski bəyan edib ki, ən azı bir üzv dövlət - Macarıstan, digərləri ilə tam həmrəy deyil və faktiki olaraq müdafiə büdcəsi olan Avropa Sülh Fondundan Ukraynaya tədarük edilən avadanlıqlara görə kompensasiyaların ödənilməsinə mane olur.

"Viktor Orbanın Macarıstanı öz sərhədlərindən narazı olan və ritorikasında və hərəkətlərində özünü Qərblə Rusiya arasında qoyan revizionist ölkəyə çevrilib, təəssüf ki, bunun nəticələri var”, - deyə Sikorski bunu Aİ üçün çağırış adlandırıb.

Onun sözlərinə görə, Avropa Müdafiə Komissarının yaradılması, Avropanın müdafiə sənayesinə 100 milyard avro xərcləmək ideyası və ya Aİ sərhədlərində müharibə kimi gözlənilməz fövqəladə vəziyyətə cavab vermək üçün COVID dövründə olduğu kimi kreditlər düzgün istiqamətdə atılan addımlardır.

"Əgər biz pul toplayıb özümüzə, hərbi mobilliyimizə və öz müdafiəmizə və Ukraynaya yardıma xərcləsək, Putini məğlub edə bilərik”, - Sikorski bildirib.

Onun litvalı həmkarı Landberqis YES sessiyasında qeyd edib ki, Aİ və NATO ölkələrinin şərq cinahında Aİ-yə hibrid hücumların - yanğınlar, hücumlar və digər düşmənçilik hərəkətlərinin mümkünlüyü barədə aldığı mesajlar bir il sonra həyata keçirilməyə başlayıb.

Onun fikrincə, hələlik bu cür hərəkətlərə adekvat reaksiya yoxdur, lakin 32 NATO ölkəsi öz bəyanatlarında ən azı vahid mövqe bildirə bilsə də, 27 Aİ ölkəsi heç bunu da edə bilmir.

"Aİ-də müraciətlərin təxminən 60%-i bir ölkə tərəfindən bloklanır. Biz Şimali Koreya ilə bağlı bəyanat verə bilmirik... Avropa birlik olaraq bəyanat verə bilmir, çünki Macarıstan Avropanın bəyanata ehtiyacı olduğuna inanmır”, - Litva Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri bildirib.

O, əlavə edib ki, Aİ-nin, məsələn, mayeləşdirilmiş təbii qaz terminalına hücum edilərsə, nə edəcəyi ilə bağlı siyasəti yoxdur, çünki narahatlığı ifadə edən məktub kifayət etməyəcək.

Landberqis digər Aİ və NATO ölkələrini müdafiə büdcələrini və Ukraynaya dəstəyi artırmaqla Polşa, Litva, Estoniya, Latviya və bir sıra başqa ölkələrdən nümunə götürməyə çağırıb. O, ən pis senaridən qaçmaq üçün çox az vaxt qaldığını vurğulayıb.

Litvalı nazir bəyan edib ki, Avropada imkanlı dövlətlərdə mövcud olan sosial sazişlərə əsasən, insanlar sadəcə olaraq müdafiə üçün daha çox pul ödəmək istəmirlər.

"Düşünürəm ki, sosial müqaviləyə daha bir element əlavə etməliyik. Və element ondan ibarətdir ki, növbəti müharibə olacaq. Artıq bundan şoka düşmüş kimi davrana bilmərik. Bunu ucadan və aydın şəkildə söyləmək lazımdır: müharibə yaxınlaşır. Putin gələcək, bizi yenidən sınaqdan keçirəcək və indi hazır olmaq şansımız var”, - Landberqis vurğulayıb.

O qeyd edib ki, dörd həftədən sonra Litvada parlament seçkiləri keçiriləcək və insanlara niyə daha çox pul ödəməli və Ukraynaya kömək etməli olduqları barədə kifayət qədər dürüst deyilir, çünki bu, onlara da aiddir.

Landberqis həmçinin 2023-cü ildə NATO-nun Litvada keçirilən sammitində bu barədə söhbət başa çatmadığı üçün Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanətləri barədə real danışmağa çağırıb.

"Bir ildir ki, susmuşuq, bizdən susmağı xahiş ediblər, məncə, daha susmaq olmaz. Ukraynanın hazırda imzaladığımız zəmanətlərin deyil, real, real təhlükəsizlik zəmanətlərinin nə demək olacağına dair aydın yolu olmalıdır. Və mən inandığım yeganə təhlükəsizlik zəmanəti 5-ci maddədir (NATO-nun 5-ci maddəsi nəzərdə tutulur – ed.)”, - Litva Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri vurğulayıb.

Nizami Bağırov