Qaynarinfo Earth.com-a istinadən xəbər verir ki, Şərqi Angliya Universiteti (UEA) tərəfindən aparılan araşdırma düzgün olmayan qidalanma, aşağı fiziki fəaliyyət, piylənmə və COVID-19 pandemiyasını bu tendensiyanın əsas səbəbləri kimi göstərir.

Alimlər xəbərdarlıq ediblər ki, daha uzun yaşamaq əvəzinə, indi bir çox insan daha erkən ölümlə üzləşir.

"20-ci əsrdə səhiyyə və tibb sahəsindəki nailiyyətlər nəticəsində Avropada gözlənilən ömür uzunluğu ilbəil artırdı. Amma indi bu artıq belə deyil", deyə UEA-nın Norviç Tibb Məktəbindən professor Nik Stil qeyd edib.

1990-cı ildən 2011-ci ilə qədər ürək-damar xəstəliklərindən ölümün azalması Avropada orta ömür uzunluğunu daim artırıb. Lakin araşdırma göstərib ki, 2011-ci ildən 2019-cu ilə qədər olan dövrdə irəliləyiş dayanıb, çünki piylənmə, yüksək təzyiq və xolesterin səviyyəsi kimi əsas risk amilləri ya artıb, ya da demək olar ki, bütün Avropa ölkələrində yaxşılaşma dayanıb.

"Biz müəyyən etdik ki, 2011-ci ildən 2019-cu ilə qədər olan dövrdə ürək-damar xəstəliklərindən ölüm ömür uzunluğunun artımının qarşısını alan əsas amil olub. COVID-19 pandemiyası isə 2019-cu ildən 2021-ci ilə qədər olan dövrdə ömür uzunluğunun azalmasına səbəb olub", deyə Stil izah edib.

Tədqiqatçılar qeyd ediblər ki, yüksək təzyiq və xolesterinin müalicə üsullarının yaxşılaşdırılması sağlam olmayan həyat tərzi nəticələrini kompensasiya edə bilməyib. Mütəxəssislər narahatlıq ifadə ediblər ki, əgər hökumətlər qəti tədbirlər görməsə, insanlar daha gənc yaşlarında ölməyə başlaya bilər.

Araşdırılan 19 Avropa ölkəsi arasında Britaniya 2011-ci ildən sonra gözlənilən ömür uzunluğunun artımında ən kəskin azalma göstərib. Bu tendensiya Birləşmiş Krallığın qalan hissəsi üçün də xarakterikdir. Əksinə, Norveç, İslandiya, İsveç, Danimarka və Belçika kimi bəzi ölkələr daha ümidverici nəticələr göstəriblər.

"Uzunmüddətli perspektivdə insanların sağlamlığını yaxşılaşdırmaq üçün piylənmə, düzgün olmayan qidalanma və aşağı fiziki fəaliyyət daxil olmaqla əsas sağlamlıq risklərini azaltmaq üçün daha sərt dövlət siyasətinə ehtiyac var", deyə Stil qeyd edib.

Araşdırma vurğulayır ki, ömür uzunluğunun artımı hələ də mümkündür. "Bir çox ölkədə yaşlı insanların gözlənilən ömür uzunluğu hələ də yaxşılaşır, bu da göstərir ki, biz hələ uzunömürlülüyün təbii tavanına çatmamışıq", deyə alim izah edib.

Gənc insanlar arasında erkən ölümün qarşısını almaq isə ölümün azaldılması üçün geniş imkanlar açır. Tədqiqatçılar qənaətə gəliblər ki, qidalanma, fiziki fəaliyyət və piylənmə ilə mübarizəyə üstünlük verən ictimai sağlamlıq tədbirləri ömür uzunluğunun artım əyrisini bərpa etməyə kömək edə bilər. Əks halda, Avropanın gənc nəsilləri özlərindən əvvəl yaşayanlardan daha az yaşamaq riski ilə üzləşə bilərlər.

Ömür uzunluğu ilə bağlı digər xəbərlər

Dünyada insanlar indi əvvəlkindən daha uzun yaşayırlar. Lakin kişilər və qadınlar arasında ömür uzunluğu fərqi azalır. 1990-cı ildə qadınların orta ömür uzunluğu 77.17 il, kişilərin gözlənilən ömür uzunluğu isə 72.23 il idi. 2010-cu ildə qadınların gözlənilən ömür uzunluğu 83.10 ilə, kişilərin isə 78.37 ilə qədər artıb.

Aydın