Astronomlar qeyri-adi dərəcədə yavaş fırlanan və radio dalğalar yayan unikal neytron ulduzu kəşf ediblər.
Qaynarinfo xəbər adlı bu obyekt neytron ulduzlarının davranışı ilə bağlı mövcud nəzəriyyələrə meydan
oxuyur.
Neytron ulduzları adətən çox tez fırlanır və müntəzəm radio dalğaları yayırlar. Bununla belə, ASKAP J1935+2148 53,8 dəqiqəlik fırlanma dövrünə malikdir və üç fərqli emissiya vəziyyətini nümayiş etdirir: radio dalğalarının parlaq nəbzi, zəif nəbz və sakit dövr. Parlaq nəbz 10 saniyədən 50 saniyəyə qədər davam edir, zəif nəbz 370 millisaniyədə davam edir və parlaq nəbzdən 26 dəfə zəifdir.
Sidney Universitetinin Astronomiya İnstitutundan doktor Manişa Kaleb deyib: "Belə yavaş sürətlə radio pulsasiyaları yayan neytron ulduzunu tapmaq olduqca qeyri-adidir".
Avstraliyadakı ASKAP teleskopundan və Cənubi Afrikadakı MeerKAT radio rəsədxanasından istifadə edərək səkkiz ay ərzində aparılan araşdırmalar göstərib ki, obyektin emissiya sxemi dəyişir. Bu kəşf neytron ulduzları haqqında anlayışımızı dəyişə bilər.
Belə bir fərziyyə var ki, ASKAP J1935+2148 neytron ulduzu deyil, nadir hallarda rast gəlinən müstəsna maqnit sahəsinə malik ağ cırtdan və ya başqa bir neytron ulduzu və yaxud ağ cırtdan olan ikili sistem ola bilər.
"Bu obyekt hər birinin özünəməxsus xüsusiyyətləri olan üç fərqli radiasiya vəziyyətini nümayiş etdirir. Siqnallar səmanın eyni nöqtəsindən gəlməsəydi, onların eyni obyekt olduğuna inanmazdıq”, – deyə doktor Kaleb əlavə edib.
Bu kəşf neytron ulduzların və ağ cırtdanların radio dalğalarını necə əmələ gətirdiyi və onların interyerində hansı proseslərin baş verdiyi ilə bağlı suallar doğurur. Bu fenomeni daha yaxşı başa düşmək üçün əlavə müşahidələrə ehtiyac var.
Bu kəşf haqqında məqalə Nature Astronomy jurnalında dərc olunub.
Alpər
Şərhlər