NASA alimləri Yer kürəsinin maqnit sahəsində baş verən qəribə və sürətlə böyüyən bir anomaliyaya diqqəti artırıb. Onların müşahidələrinə görə, bu dəyişiklik təkcə maraqlı elmi hadisə deyil, həm də texnoloji sistemlər üçün potensial risk daşıyır. Söhbət "Cənubi Atlantik anomaliyası" adlanan bölgədən gedir.

Qaynarinfo "Ecoticias"ə istinadən xəbər verir ki, Yer Günəşdən gələn yüksək enerjili zərrəciklərə qarşı bizi qoruyan görünməz bir "maqnit qalxanı" ilə əhatə olunub. Bu sahə, planetin min kilometrlərlə dərinliyində yerləşən ərimiş dəmirin hərəkəti nəticəsində yaranır və "geodinamo" prosesi adlanır. Lakin bu sahə bərabər paylanmayıb və zamanla dəyişə bilir.

Son onilliklər ərzində elm adamları, bu qalxanın Cənubi Amerika ilə Afrika arasında yerləşən bir hissəsində getdikcə zəiflədiyini müşahidə ediblər. Bu fenomen "Cənubi Atlantik anomaliyası” adlanır və NASA-nın təsvirinə görə, bu sanki Yer maqnit sahəsindəki "çuxurdur".

2020-ci ildən etibarən, bu anomaliya təkcə genişlənməyib, eyni zamanda iki ayrı bölgəyə bölünüb. Hər iki bölgədə maqnit sahəsinin gücü minimum həddə düşür. NASA bu prosesi yaxından izləyir, çünki bu anomaliya orbitdəki peyklər üçün ciddi risk yaradır.

Peyklər bu sahədən keçərkən, Günəşdən gələn yüksək enerjili zərrəciklər onların elektronikasına zərər verə bilər: cihazlar sıradan çıxır, məlumatlar silinir, sensorlar düzgün işləməyə bilər. Bu, kosmik missiyalar üçün mühüm təhlükə yaradır.

Mütəxəssislər hesab edirlər ki, bu zəifləməyə əsas səbəblərdən biri Afrika materiki altında yerləşən və "Aşağı Sürətli Kəsim Dalğaları Bölgəsi" adlandırılan nəhəng geoloji quruluşdur. Bu yüksək sıxlıqlı qaya kütləsi Yer maqnit sahəsinin formalaşmasına təsir edir və maqnit oxunun təbii əyriliyi ilə birlikdə sahənin bu bölgədə zəifləməsinə səbəb olur.

Hazırda bu anomaliya Yer səthində yaşayan insanlar üçün birbaşa təhlükə yaratmır. Lakin alimlər qeyd edirlər ki, bu hadisə Yer kürəsinin nə qədər dəyişkən və dinamik olduğunu göstərir. Planetimizin ən dərin və görünməyən sistemləri belə daimi dəyişir.

Uzun illər ərzində toplanmış məlumatlar, o cümlədən NASA-nın SAMPEX missiyasından əldə edilən nəticələr sayəsində, mütəxəssislər peykləri və kosmik sistemləri qorumaq üçün proqnoz modelləri hazırlaya bilirlər.

Cənubi Atlantik anomaliyası insan həyatını birbaşa təhdid etməsə də, Yer qabığının və daxili dinamikasının nə qədər mürəkkəb və dəyişkən olduğunu nümayiş etdirir. Alimlər üçün bu, təkcə müşahidə obyekti deyil — həm də texnoloji sistemləri qorumaq üçün vacib bir xəbərdarlıqdır.

Aydın