İranın məşhur azərbaycanlı kinorejissoru Cəfər Pənahinin çəkdiyi "Xers Niste”("Ayı yoxdur”) filmi İtaliyanın Venesiya Film Festivalının əsas müsabiqə bölməsində yer alıb.

Qaynarinfo bu barədə "Indipendent"in fars bölməsinə istinadən xəbər verir.

Bu arada, qarşıdakı dövrdə Venesiya Film Festivalında iranlı kinematoqrafçıların mövcudluğunun altı onillikdən çox olduğu dörd İran filmi nümayiş etdiriləcək. Lakin bu il hekayənin əsaslı fərqləri var və bu, təkcə peşəkar və ya mədəni məsələ deyil.

Bu yaxınlarda keçirilən Kann festivalında iki İran filmi - "Leyla qardaşları” və "Müqəddəs hörümçəy”in uğurlu nümayişindən sonra indi dünyanın ən qədim kinofestivalında siyasi və sosial aspektləri olan yeni hadisələr yarada bilər.

Bütün diqqətlər Cəfər Pənahinin yeni filminin Venesiya Film Festivalının müsabiqə bölməsində görünməsinə yönəlib.

İyulun 20-də iki iranlı rejissor - Məhəmməd Rəsulov və Mustafa Ale Əhmədin həbsi üçün Evin Prokurorluğuna gedən Cəfər Pənahi elə özü də həmin yerdə həbs edilib və İran məhkəmə hakimiyyətinin sözçüsünün dediyinə görə, 6 il həbs cəzası çəkmək üçün Tehranın Evin həbsxanasına aparılıb.

Pənahinin yeni filmi 79-cu Venesiya Film Festivalının əsas müsabiqə bölməsində Alejandro Qonzales İnyarritu, Endryu Dominik, Nova Bambuk, Darren Aronofski, Martin Makdona və Todd Field kimi dünya şöhrətli kinorejissorların əsərləri ilə birlikdə "Qızıl Aslan” uğrunda mübarizə aparacaq. Bu güney azərbaycanlı rejissor 2000-ci ildə çəkdiyi "Dairə" filmi ilə bu yüksək Venesiya mükafatını artıq bir dəfə alıb.

Amma bu il vəziyyət bir az da fərqlidir. Venesiya festivalının yarışmasına Cəfər Pənahinin həbsi mütləq təsir edəcək. Nadir hadisədir ki, rejissor özü avtoritar hakimiyyətin həbsxanasında olarkən dünyanın ən mötəbər kino tədbirlərindən birində onun yaradıcılığı nümayiş etdirilir.

Bu səbəbdən də "Ayı yoxdur”un bu il ən önəmli mükafatlardan birini almaq şansının olacağı gözlənilir.

İbrahim Rəisi hökumətinin kino rəhbərliyi də bilir ki, Cəfər Pənahinin dünyanın ən qocaman kinofestivalından mükafat almaq şansı yüksəkdir və onlar artıq "Ayi yoxdur” filmini festivaldan kanarlaşdırmağa və onu şantaj etməyə çalışırlar.

İran hökumətinin Kino Təşkilatının Filmlərin nümayişinə nəzarət ofisinin baş direktoru Ruhullah Söhrabi bu filmin Venesiya Film Festivalında seçilməsi ilə bağlı bildirib ki, filmin istehsal lisenziyası yoxdur və "bu film bir peşəkar kino əsəri yox, daha çox siyasi oyun nümayişidir".

İranlı siyasətçilərin leksikonunda "siyasi oyun” sözü onun həmkarı, İran Mədəniyyət Nazirliyinin Kinematoqrafiya Təşkilatının rəhbəri Məhəmməd Xəzainin bu yaxınlarda iranlı kinorejissorların xalq tələblərinin irəli sürülməsində iştirakı ilə bağlı işlətdiyi sözlə eynidir. Xüsusilə "Silahını yerə qoy" kimi tanınan Abadan xalqının basqısını pisləyən və Məhəmməd Rəsulovun və Mustafa Ale Əhmədin azad edilməsi tələbini imzalayan şəxslər üçün işlənilir.

Bu hakimiyyətin senzura bıçağını itiləyən mədəniyyət idarəçiləri İranın təlatümlü vəziyyətində xalqa yaxın sənətçilərdən narahatdırlar.

Dünyanın, demək olar ki, bütün mühüm festivalları bu iki kinematoqrafın həbsini pisləyib. Pənahi də həbs olunandan sonra beynəlxalq səviyyədə bu təhlükəsizlik tədbirinin qınaq səviyyəsi artıb.

Bu dövrün filmlərinin adlarını açıqlayan mətbuat konfransının lap əvvəlində Venesiya Film Festivalının katibi Alberto Barbera Pənahi, Rəsulov və Ale Əhmədin adını çəkərək onların azadlığa buraxılmasını tələb edib.

Bu ayın ortalarında isə 81 fransız kinorejissoru və mədəniyyət xadimi İran hökumətini sərt tənqid edərək, bu üç rejissorun tezliklə azadlığa buraxılmasını tələb ediblər.

Bu bəyanatın altında Kosta Qavras, Jan-Pyero Lük Dardən, Kristian Monjio, Jak Udiar, Mişel Azanavisius kimi məşhur kinorejissorların imzalarını görmək olar.

Aydın