Dünya 22:45 29.03.2024

Rusiya Qərbin köməyi ilə partlayıcı maddələrin idxalını ikiqat artırıb – WSJ

Rusiya Almaniya, ABŞ və Tayvanda istehsal olunan və artilleriya döyüş sursatlarında istifadə edilən tüstüsüz barıtın əsas tərkib hissəsi olan nitroselülozun alışını xeyli artırıb. ABŞ rəsmiləri və ekspertləri hesab edirlər ki, Moskvanın bu maddəni almaq imkanları Ukraynadakı müharibənin gedişinə ciddi təsir edib və Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sanksiyaların effektivliyini şübhə altına alır.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "The Wall Street Journal” yazır.

Ukraynanın işğalının ilk ilində Rusiyadan nitroselüloz idxalı 2021-ci illə müqayisədə 70% artıb. 2023-cü ilin ortalarına qədər ölkəyə 3039 ton maddə idxal edilib ki, bu da müharibədən əvvəlki som illə müqayisədə təxminən iki dəfə çoxdur.

Bu maddə həm də mürəkkəb, boya və lak kimi məhsulların istehsalında istifadə olunur. Bununla belə, qəzetin analitiklərinin fikrincə, müharibə başlayandan bəri artan Rusiya idxalı konkret olaraq hərbi istehsala yönəlib.

Nitroselülozun ABŞ və Aİ sanksiyalarına məruz qaldıqdan sonra Çin nitroselülozun ixracını artırıb. Lakin bu partlayıcının Rusiyaya daxil olduğu əsas "pəncərə” Türkiyənin kiçik "Noy İç Ve Diş Ticaret” şirkəti olub. WSJ yazır ki, müharibədən əvvəl bütün Türkiyə Rusiyanın nitroselüloz idxalının 1%-dən azını təşkil edirdi.
Məlumata görə, "Noy İç Ve Diş Ticaret”in tədarükünün böyük hissəsi Rusiya dövlət podratçılarına göndərilir. Ukraynanın işğalından sonrakı ilk üç ayda Rusiya Qərbdə istehsal olunan nitroselülozun əhəmiyyətli hissəsini bu şirkət vasitəsilə alıb. Qəzet yazır ki, onun vasitəsilə ABŞ-ın "International Flavors & Fragrances”ın alman törəmə şirkətinin, Almaniyanın "German Hagedorn-NC” və Tayvanın "TNC Industrial” şirkətlərinin məhsulları Rusiyaya tədarük edilib. 
"International Flavours & Fragrances” şirkətinin nümayəndəsi jurnalistlərə bildirib ki, şirkətin tədarükdən xəbəri yoxdur. O, həmçinin əlavə edib ki, şirkətin istehsal etdiyi nitroselülozun tərkibində hərbi məqsədlər üçün kifayət qədər azot yoxdur. "TNC Industrial” da eyni şeyi deyib. "Hagedorn-NC” hərbi məqsədlər üçün nitroselüloz istehsal etmədiyini söyləyib. 

WSJ qeyd edir ki, Rusiyanın nitroselüloz alması bu maddənin qlobal qıtlığı fonunda baş verir. Onun çatışmazlığı səbəbindən NATO ölkələri Ukrayna üçün artilleriya mərmilərinin istehsalını yavaşlatmaq məcburiyyətindədir.

Almaniya İqtisadiyyat Nazirliyinin sözçüsü Mari Qüttler qəzetə bildirib ki, nitroselülozun Rusiyaya birbaşa ixracı, eləcə də üçüncü ölkələr vasitəsilə idxalı Avropa sanksiyaları ilə qadağandır. Dekabrda isə ABŞ Rusiyaya tədarükünü asanlaşdıran xarici banklara, o cümlədən nitroselüloza qarşı sanksiyalar tətbiq edəcəyinə söz verib. 

Nizami Bağırov