ABŞ-ın Yellouston Milli Parkındakı isti bulaqlarda alimlər həm oksigen, həm də kükürdlə nəfəs ala bilən mikroblar aşkar ediblər.
Qayanrinfo xəbər verir ki, bu barədə "earth.com" məlumat yayıb.
"Nature Communications" jurnalında dərc edilən məqalədə tədqiqatçılar parkdan götürülmüş bakteriya nümunələrini təsvir ediblər. Onların fikrincə, Aquificales adlı bakteriya canlıların yalnız bir qazla nəfəs aldığına dair qəbul olunmuş təsəvvürü sarsıdıb. Məlum olub ki, bu orqanizm müəyyən şəraitdə həm oksigeni, həm də kükürdü istifadə edir. Bu isə eyni vaxtda iki maddələr mübadiləsinin baş verdiyini göstərir.
Tədqiqatın aparıcı müəllifi, Montana Dövlət Universitetindən Liza Keller bildirib: "Bu hüceyrələrin həm oksigenlə, həm də elementar kükürdlə eyni anda nəfəs almasından başqa izah yoxdur".
Keller əlavə edib ki, bakteriyanın eyni anda hər iki prosesi yerinə yetirə bilməsi mikroorqanizmlərin necə sağ qalması ilə bağlı anlayışımıza yenidən baxmağa əsas yaradır. Onun sözlərinə görə, isti bulaqlar kimi oksigeni az olan dinamik mühitlərdə bu cür elastik enerji strategiyası həyati əhəmiyyət daşıyır. Yüksək temperatur, minerallarla zəngin su və müxtəlif qazların dövran etdiyi bu şəraitdə oksigen səviyyəsi davamlı dəyişir.
Tədqiqatda təsvir olunan bakteriya yüksək temperaturlu mühitdə inkişaf edir və qaz halında hidrogen də daxil olmaqla sadə molekullarla qidalanır. O, oksigen mövcud olduqda ondan, azaldıqda isə elementar kükürddən istifadə edir.
Liza Keller və komandası mikrobu ayraraq laboratoriyada yüksək temperaturda hidrogen, elementar kükürd və oksigenlə qidalandırılmış şəraitdə yetişdirib. Alimlər hüceyrələrdə baş verən kimyəvi reaksiyaları və aktivləşən genləri izləyiblər. Onlar həmçinin kükürdün sulfidə çevrilməsini müşahidə ediblər ki, bu da kükürdlə anaerob nəfəs almanın açıq göstəricisidir.
Məqalədə qeyd olunur ki, hidrogen, kükürd və oksigenlə təmin edilən mədəniyyətlər daha sürətlə böyüyüb və yalnız oksigen və ya yalnız kükürdlə qidalananlara nisbətən daha çox hüceyrə hasil edib.
Alimlərin qənaətinə görə, bu elastiklik Yer tarixinin erkən mərhələsindəki şəraitə də uyğun gəlir. Təxminən 2,8 milyard il əvvəl Yer atmosferində oksigenin tədricən artdığı dövrdə bu cür mikroblar çox güman ki, üstünlük qazanıblar, çünki onlar həm az miqdarda oksigendlə, həm də oksigensiz reaksiyalarla yaşamağa qadir idilər.
Aydın
Şərhlər