Dünya 23:11 30.07.2023

Kipr çimərliklərinin 1/3-i tamamilə yox ola bilər

Türkiyənin Egey Universitetinin alimləri 2100-cü ilə qədər Kiprin çimərliklərinin 1/3-nin (28%) iqlim dəyişikliyi səbəbindən tamamilə yox olacağını, 2/3-nin (72%-ə qədər) isə geri qaytarıla bilməyəcək şəkildə yuyulacağını proqnozlaşdırır. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, tədqiqatçıların işinin nəticələri "Frontiers in Marine Science” jurnalında dərc olunub.

Alimlər 2100-cü ilə qədər istixana qazlarının dəniz səviyyəsinə təsirinin müxtəlif ssenarilərini nəzərdən keçiriblər. Antropogen emissiyaların əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdırılması ilə 2100-cü ilə qədər dəniz səviyyəsi təxminən 1,29 metr yüksələcək. Onda çimərliklərin yalnız 9%-i tamamilə, 47%-i isə indiki maksimum eninin yarısına qədər yuyulacaq.

Əgər antropogen istixana qazı emissiyalarına heç bir məhdudiyyət qoyulmasa, dəniz səviyyəsi 2,04 metr yüksələcək. Bu halda, Kipr adasının çimərliklərinin 72%-ə qədəri geri dönməz şəkildə eninin yarısına qədər eroziyaya uğrayacaq və çimərliklərin 30%-ə qədəri tamamilə yox ola bilər.

Müasir dəniz səviyyəsinin qalxması 19-cu əsrin ortalarından müşahidə olunan prosesdir və bunun nəticəsində təkcə 20-ci əsr ərzində qlobal dəniz səviyyəsi 17 sm qalxıb. Bu prosesin əsas səbəbi qlobal istiləşmədir. Daha isti iqlim qlobal okean səviyyələrinə iki şəkildə təsir edir. Bunlardan birincisi suyun termal genişlənməsidir ki, bu da daha böyük həcmə səbəb olur. İkincisi, buzun əriməsi, dünya okeanlarına əlavə su gətirməsidir.

Aydın