"Keçən həftə BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş xəbərdarlıq edib ki, dünya getdikcə "iqtisadi və maliyyə sistemlərinin və ticarət əlaqələrinin pozulmasına daha yaxındır”. Bu, bəlkə də belədir, amma Azərbaycan halında yox.

Böyük Britaniyanın üçdə biri böyüklüyündə olan və təxminən 10 milyon əhalisi olan Azərbaycan geosiyasi ixtilafları aradan qaldırmaqda çətinlik çəkmir. Və bu yaxınlarda Bakı coğrafiyadan və geologiyadan öz xeyrinə istifadə etməkdə master-klass göstərdi.

Deyəsən, Vaşinqtondan Brüsselə, Moskvadan Pekinə qədər heç kim Azərbaycanla münasibətləri korlamaq istəmir - hamı onunla dostluq etmək istəyir.

Son həftələrdə Bakının antiterror tədbirləri adlandırdığı böyük hücum planlaşdırdığına dair siqnallar ortaya çıxdı və Ermənistanı təhlükə siqnalları göndərməyə sövq etdi. Amma nəinki bu siqnallar nəzərə alınmadı, hətta sonradan Bakı "hücuma” görə yalnız təmkinli tənqidlərə məruz qaldı.

Lakin Azərbaycan kütləvi etnik təmizləməyə başlasa, Qərbin reaksiyası dəyişə bilər, lakin Bakı bunu başa düşəcək qədər ağıllıdır.

Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən sonra bütün tərəflər Azərbaycanı "yanlamağa” başlayıb. Ötən il Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Lyayen Bakıda səfərdə olarkən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə səmimi sözlər deyərək onu Avropa İttifaqının etibarlı tərəfdaşı kimi gördüyünü deyib. Cəmi bir neçə həftə sonra Aleksandr Lukaşenko Əliyevi "tam bizim adamımız” adlandırmaqdan çəkinməyib.

Fon der Lyayen və Lukaşenko ilə eyni anda dost ola biləcək başqa lider varmı?

Azərbaycan Türkiyə ilə dostluq əlaqələri saxlayır. Bakı və Pekin bir-birini strateji tərəfdaş hesab edir, Azərbaycan Çinin "Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsündə iştirak edir və ölkə İsraillə də hərbi əməkdaşlığı genişləndirməyə çalışır. 2020-ci ildə - Qarabağ münaqişəsinin kəskin dövrü zamanı İsrail Türkiyə ilə birlikdə Azərbaycana pilotsuz uçuş aparatları verib.

Bir-birini istisna edən dostların təsirli siyahısı - həm məkan, həm də enerji potensialı çox şeyi izah edir.

Keçən il Azərbaycanın paytaxtında olarkən fon der Lyayen "Avropanın enerji tələbatının şaxələndirilməsi” zərurətini vurğulamağı unutmadı və Xəzər dənizindən qazı Avropaya daşıyan 3500 kilometrlik Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə tədarükün artırılmasına dair Bakı ilə razılaşmanı elan etdi.

O, həmçinin Azərbaycanın "bərpa olunan enerji mənbələri” – külək enerjisi və "yaşıl hidrogen” sahəsində böyük potensiala malik olduğunu qeyd edib və əmin olduğunu bildirib ki, "Azərbaycan tədricən Avropa İttifaqının mədən yanacaq tədarükçüsündən bərpa olunan enerji mənbələri sahəsində çox etibarlı tərəfdaşına çevriləcək”.

Bununla belə, fon der Lyayen Aİ-nin Azərbaycan haqqında bu cür danışan ilk yüksək vəzifəli məmuru deyil. 2019-cu ildə Avropa İttifaqının o zamankı prezidenti Donald Tusk da Bakının etibarlılığını yüksək qiymətləndirib.

Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən sonra Aİ-nin münasibəti daha da yumşalıb və təbii ki, bu məsələdə Aİ tək deyil. Neft və qazla zəngin olan, Rusiya, İran, Ermənistan, Gürcüstan və Xəzər dənizi arasında yerləşən Azərbaycan, Bakıdakı ADA Universitetinin əməkdaşı Fariz İsmayılzadənin fikrincə, "keçmiş böyük imperiyaların, sivilizasiyaların, regional və qlobal güclərin kəsişməsində yerləşən strateji mükafatdır".

Azərbaycanın Mərkəzi Asiyada böyük oyunda artan əhəmiyyətini onun paytaxtında yerləşən xarici diplomatik nümayəndəliklərin sayının artması da sübut edir - 2005-ci ildə cəmi 20 nümayəndəlik var idisə, indi onların sayı 85-ə çatıb.

Mərkəzi Asiyada təsirlərini genişləndirmək istəyən Ankara və Pekin üçün Azərbaycan regional enerji layihələrində, eləcə də yeni regional dəmir yollarının inkişafında və planlaşdırılan infrastruktur və kommunikasiya layihələrində əsas oyunçudur.

Sıx dil, dini və mədəni əlaqələr sayəsində Türkiyə müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra Azərbaycanın əsas müttəfiqi olub. Bununla belə, Bakı bütün ölkələr və rəqiblərlə ağılla münasibətlər qurur. O, başa düşür ki, onların hamısı yeni imkanlar açır, lakin eyni zamanda münasibətlər pisləşdikdə, təhlükə yarada bilər.

Bu, istər Aİ, Türkiyə, Çin və ya Rusiya olsun, regionun bütün əsas oyunçularına aiddir. Bakının müxtəlif ölkələrlə dil tapa bilməsinin səbəbi odur ki, heç kim geosiyasi rəqiblərinə üstünlük vermək və Mərkəzi Asiyada incə balansı pozmaq istəmir. Bu, İrana da aiddir. Son aylar Bakı və Tehran münasibətlərdəki gərginliyi azaltmağa çalışır.

Bu, ermənilər üçün çox acınacaqlı haldır. Ola bilsin ki, onlar Azərbaycandan nümunə götürməlidirlər, əvvəlcə Rusiyadan asılı olub, sonra Qərbə tərəf boylanmaqdansa, hamı ilə dost olmağa çalışsınlar – belə bir piruet Moskvanın onlara olan rəğbətini itirib”, – Ceymi Dettmer yazır.

Nizami Bağırov

Şərhlər (0)

Notice: Trying to access array offset on value of type bool 0 file/cache/template/frontend_qaynar_module_qaynar_template_controller_article.html.php.php : 255 AIN_Error::errorHandler(8, "Trying to access array offset on value of type bool", "file/cache/template/frontend_qaynar_module_qaynar_template_controller_article.html.php.php", 255, Array(5))1 include/library/ain/template/template.class.php : 86 require("file/cache/template/frontend_qaynar_module_qaynar_template_controller_article.html.php.php")2 include/library/ain/template/template.class.php : 140 AIN_Template->_requireFile("theme/frontend/qaynar/module/qaynar/template/controller/article.html.php")3 include/library/ain/template/template.class.php : 586 AIN_Template->_getFromCache("theme/frontend/qaynar/module/qaynar/template/controller/article.html.php", "qaynar.controller.article")4 include/library/ain/module/module.class.php : 271 AIN_Template->getTemplate("qaynar.controller.article")5 file/cache/template/frontend_qaynar_template_template.html.php.php : 211 AIN_Module->getControllerTemplate()6 include/library/ain/template/template.class.php : 86 require("file/cache/template/frontend_qaynar_template_template.html.php.php")7 include/library/ain/template/template.class.php : 140 AIN_Template->_requireFile("theme/frontend/qaynar/template/template.html.php")8 include/library/ain/template/template.class.php : 69 AIN_Template->_getFromCache("theme/frontend/qaynar/template/template.html.php")9 include/library/ain/ain/ain.class.php : 534 AIN_Template->getLayout("template")10 index.php : 54 AIN::run()">

Notice: Trying to access array offset on value of type bool
0	file/cache/template/frontend_qaynar_module_qaynar_template_controller_article.html.php.php : 255	AIN_Error::errorHandler(8, "Trying to access array offset on value of type bool", "file/cache/template/frontend_qaynar_module_qaynar_template_controller_article.html.php.php", 255, Array(5))
1	include/library/ain/template/template.class.php : 86	require("file/cache/template/frontend_qaynar_module_qaynar_template_controller_article.html.php.php")
2	include/library/ain/template/template.class.php : 140	AIN_Template->_requireFile("theme/frontend/qaynar/module/qaynar/template/controller/article.html.php")
3	include/library/ain/template/template.class.php : 586	AIN_Template->_getFromCache("theme/frontend/qaynar/module/qaynar/template/controller/article.html.php", "qaynar.controller.article")
4	include/library/ain/module/module.class.php : 271	AIN_Template->getTemplate("qaynar.controller.article")
5	file/cache/template/frontend_qaynar_template_template.html.php.php : 211	AIN_Module->getControllerTemplate()
6	include/library/ain/template/template.class.php : 86	require("file/cache/template/frontend_qaynar_template_template.html.php.php")
7	include/library/ain/template/template.class.php : 140	AIN_Template->_requireFile("theme/frontend/qaynar/template/template.html.php")
8	include/library/ain/template/template.class.php : 69	AIN_Template->_getFromCache("theme/frontend/qaynar/template/template.html.php")
9	include/library/ain/ain/ain.class.php : 534	AIN_Template->getLayout("template")
10	index.php : 54	AIN::run()