O, 30 ildən çoxdur ki, beynin düşüncələri necə formalaşdırdığını araşdırır. Hər il keçirilən "Society for Neuroscience" konfransında o, geniş eksperimentlər toplusuna əsaslanan bir konsepsiyanı təqdim edəcək: beyin analoq hesablamalar aparmaq üçün ötən dalğalardan istifadə edir – məhz bu, kognitiv proseslərin əsasını təşkil edir. Bu barədə "Picower Institute for Learning and Memory" (PILM) məlumat verir.

Millerin sözlərinə görə, beyin qabığını sabit "modullar” dəstəsi kimi qəbul etmək olmaz. Əksinə, milyonlarla neyron daim mürəkkəb qarşılıqlı təsir göstərir və onların elektromaqnit fəaliyyəti bütöv dalğalara çevrilir, bu dalğalar beyində yayılır və informasiya axınını idarə edir.

"Beyin bu dalğalardan özünü təşkil etmək üçün istifadə edir. Şüur – qabığın təşkil olunmuş dolaşığıdır”, deyə tədqiqatçı vurğulayıb.

Professorun ideyası analoq informasiya işləmə prinsipi əsasında qurulub: davamlı siqnallar rəqəmsal 0 və 1-dən daha çox dəyəri kodlaya bilər. Beyində bu rolu osillasiya – müxtəlif tezlikli dalğalar yerinə yetirir, onlar bir-birinin üzərinə düşür və faza dəyişiklikləri vasitəsilə mənanı ötürür. Laboratoriya eksperimentləri göstərir ki, məhz bu dalğalar hansı informasiyanın şüurlu olacağını, hansının isə "fon” rejimində qalacağını müəyyən edir.

Belə ki, yavaş beta və alfa dalğaları (15–35 Hz) yuxarıdan aşağıya qaydaları və məqsədləri – daxili fəaliyyət planını – daşıyır. Yüksək tezlikli gamma-osillasiyalar (35–60 Hz) isə sensor məlumat axınını kodlayır – yəni beynin xaricdən aldığı hər şeyi. Millerin geniş tədqiqatları göstərir ki, beta ritmləri gamma-aktivliyi zəiflədə və ya gücləndirə bilər, beyinə öz qaydalarını diktə edir. Bu, məsələn, insanın iş yaddaşından lazım olan məlumatı xatırlayaraq restoranda menyunu yadına salmasına imkan verir.

2020-ci ildə alimlər qrupu göstərib ki, dalğaların tezliyi yavaş-yavaş oksipital sahələrdən frontal sahələrə doğru artır. 2023-cü ildə Miller "məkan hesablaması” nəzəriyyəsini irəli sürüb: beyinin lazım olan şəbəkələri "çəkməsi”, yavaş dalğaların sürətli dalğalarla müəyyən qabıq sahələrində üst-üstə düşməsi prosesi.

Dalğaların şüur fenomeni ilə necə bağlı olduğunu anlamaq üçün alimlər onların ümumi anesteziya təsirində dinamikasının necə dəyişdiyini öyrənirlər. Əməkdaşı Emeri Braun ilə birlikdə Miller göstərib ki, narkoz beta və gamma-dalğalarının balansını pozur, onların sensor və assosiativ sahələr arasında yayılmasını pozur və ritmləri fazadan çıxarır – yəni beyini analoq hesablamalar aparmaq imkanından məhrum edir.

Son tədqiqatlar göstərir ki, müxtəlif anestetiklər qabığı fərqli şəkildə "senkronizasiyasızlaşdırır”, amma nəticə eynidir – informasiyanı vahid təcrübəyə çevirmək imkanı itir.

"Şüur fəaliyyətləri planlamaq və səhv qərarları ləğv etmək üçün mövcuddur. Qalan zaman isə o, sadəcə beynin nə etdiyini müşahidə edir", deyə Miller yekunlaşdırıb.

Aydın